Ο Γιώργος Παπανδρέου για την Ξενοφοβία και τον ρατσισμό

Άρθρο του Γιώργου Παπανδρέου με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα Μετανάστευσης

Η μετανάστευση και η προσφυγιά, είναι μέρος της ιστορικής πορείας του Ελληνισμού.
Μετανάστες είμαστε όλοι. 
Ο καθένας μας.
Εδώ και χιλιετίες το ταξίδι, η μετανάστευση, η ξενιτιά, είναι μέρος της κοινής μας πορείας, της ιστορίας και της μυθολογίας μας.

Ο Όμηρος με την Οδύσσεια -και την Ιλιάδα- αποτέλεσε τη βάση της παιδείας μας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.
Οι ελληνικές αποικίες παλαιότερα, οι παροικίες αργότερα, άνθισαν ακόμη και επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, κρατώντας ζωντανή την γλώσσα, την ιστορία και την παράδοσή μας.

Τα τελευταία 100 χρόνια ζήσαμε αλλεπάλληλα κύματα μετανάστευσης και προσφυγιάς του Ελληνισμού, ενώ πρόσφατα γίναμε εμείς, η δικιά μας πατρίδα, η Ελλάδα, προορισμός επιλογής πολλών και διαφορετικών πολιτισμών.
Όσοι, για αυτά τα φαινόμενα, χτίζουν πάνω στον θυμό, τον ρατσισμό και την ξενοφοβία, απλά καλλιεργούν μίση. Και το μίσος δεν αποτελεί λύση.
Αντίθετα δημιουργεί χάσματα, ρήξεις, βία και αδικία. Βία που θα αγγίξει εμάς και τα παιδιά όλων μας, σήμερα και αύριο.
Είναι μια κακή επένδυση για το μέλλον της πατρίδας μας.
Δημιουργεί αδιέξοδα, αποδυναμώνει τις κοινωνίες μας αντί να παρέχει λύσεις.
Πόσο αστείο ακούγεται αλήθεια, ότι "για όλα φταίνε οι ξένοι".

Δηλαδή, ο Έλληνας μετανάστης στην Αμερική, τον Καναδά, την Βραζιλία, την Ρωσία, όσοι ζουν στην Γερμανία, στην Αυστραλία, τη Νότια Αφρική, αυτοί αποτελούν κατά τους ρατσιστές τους φταίχτες, είναι και αυτοί υπαίτιοι οποιασδήποτε οικονομικής δυσπραγίας ή δυσκολίας στις χώρες αυτές.
Αυτό υποστηρίζουν ουσιαστικά οι σημερινοί νεοναζί στη χώρας μας.

Μετατρέπουν έτσι την πραγματική αντίθεση μεταξύ δικαίου και αδίκου, ανομίας και ευνομίας, διαφάνειας και αδιαφάνειας, ιδιοτελούς συμφέροντος και κράτους δικαίου, ανισότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης, σε μια διαδικασία γκρίζα, χωρίς ιδεολογία και πολιτική ταυτότητα, που οδηγούν στη βία.
Τη βία, που με τη σειρά της, ενισχύει ακόμη περισσότερο τους ισχυρούς και τα κατεστημένα συμφέροντα.

Και έτσι, πίσω από το γκρίζο, σιγά σιγά, όλοι βρίσκονται σε θέση διωκόμενου, μετατρέπονται σε "ξένους" στα μάτια των υπερασπιστών μιας δήθεν και σίγουρα κτηνώδους καθαρότητας.
Βέβαια δεν εθελοτυφλούμε. 

Έχουμε πολλά να αλλάξουμε στην Ευρώπη.
Δεν παραβλέπουμε τις ευθύνες της ΕΕ να διαμορφώσει μια σοβαρή πολιτική που θα κατανέμει τα βάρη της μετανάστευσης (παράνομης και μη) καθώς και της προσφυγιάς, μεταξύ των χωρών - μελών της Ευρώπης.
Δεν παραβλέπουμε την ευθύνη τους να προστατέψουν τα κοινά ευρωπαϊκά σύνορα, που αρχίζουν από τα νησιά μας και φτάνουν μέχρι τον Έβρο - μια ευθύνη που τα τελευταία χρόνια με σκληρές διαπραγματεύσεις καταφέραμε να κατανοήσουν και να ανταποκριθούν σε κάποιο βαθμό με συγκεκριμένες αποφάσεις και ενέργειες.

Δεν παραβλέπουμε τις ευθύνες της διεθνούς κοινότητας, που είτε με την αβλεψία είτε με σκόπιμες πολιτικές επιλογές, ανέχεται τις εθνοτικές συγκρούσεις, την καταπίεση, την αδικία, την φτώχεια, αλλά και την υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος με την εξέλιξη της κλιματικής αλλαγής.
Όλα αυτά είναι που εντείνουν την ανάγκη του κατατρεγμένου ανθρώπου για φυγή και διεκδίκηση μιας καλύτερης μοίρας σε μια άλλη γωνιά του κόσμου.
Ξέρουμε ότι η χώρα μας, όπως και κάθε χώρα, έχει πεπερασμένα περιθώρια υποδοχής μεταναστών.

Ξέρουμε όμως, ότι πολλές φορές όσοι φθάνουν στα παράλια και τα σύνορά μας βρίσκονται στην Ελλάδα από ανάγκη.
Τους "κυνηγούν" οι συνθήκες που βιώνουν. Και εδώ -παρά τις δυσκολίες- βρίσκουν καλύτερες συνθήκες.
Όπως έσπρωξαν και εμάς πολλές φορές να αναζητήσουμε θαλπωρή σε έναν ξένο τόπο.
Η μετανάστευση είναι και θα είναι μέρος της καθημερινής μας ιστορίας.
Δεν πρόκειται να κοπάσει ποτέ αυτή η ιστορία.
Όμως ο ρατσισμός και η ξενοφοβία, δεν αντιμετωπίζουν αυτά τα φαινόμενα.
Αντί λοιπόν να τα ξορκίζουμε, ας τα αντιμετωπίσουμε ρεαλιστικά και ανθρώπινα.

Η μετανάστευση πρέπει να αντιμετωπιστεί με συγκροτημένο σχεδιασμό σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, αν δεν θέλουμε όσοι ξένοι για λόγους πολιτικούς ή οικονομικούς μπαίνουν στη χώρα μας να γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης κυκλωμάτων εμπορίας ανθρώπων. Γιατί τα κυκλώματα αυτά, που φέρνουν στην Ελλάδα μετανάστες με την απατηλή υπόσχεση ότι θα τους οδηγήσουν στη συνέχεια σε κάποια άλλη χώρα της Δύσης, τους κατευθύνουν σε δραστηριότητες παράνομες και τους κακομεταχειρίζονται, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ιδιαίτερα σοβαρά φαινόμενα κοινωνικής έντασης, όπως αυτά που βιώνουμε σήμερα σε πολλές συνοικίες της Αθήνας, της Πάτρας και άλλων πόλεων.
Η πηγή του προβλήματος, δεν είναι οι απλοί άνθρωποι του μόχθου, του πόνου, που ξενιτεύονται.



Μπορούμε και πρέπει να βοηθήσουμε όσους θα παραμείνουν στην πατρίδα μας να γίνουν μέρος της λύσης. Μέρος της ανάπτυξης, μέρος της καινοτομίας, να εμπλουτίσουν με τις δικές τους εμπειρίες τον τόπο μας, να αισθανθούν την ανθρωπιά του Έλληνα και όχι το βάρβαρο μίσος, που ούτε με την παράδοση ούτε με τις ελληνικές αξίες έχει σχέση. 
Έχουμε πολλά να αλλάξουμε στην πατρίδα μας.
Πολλά που θεωρούμε και είναι άδικα, αναποτελεσματικά, απρόσφορα, άνισα, πελατειακά. Πολλά που προκαλούν εξαρτήσεις αντί να μας απελευθερώνουν.
Οι απαντήσεις στα ζητήματα που απασχολούν εμάς αλλά και την ανθρωπότητα, δεν μπορεί παρά να είναι και υπερεθνικές, να γεφυρώνουν αντί να χωρίζουν, και στη δική μας περίπτωση οι λύσεις δεν μπορεί παρά να είναι και Ευρωπαϊκές.
Και πρέπει να συνεχίσουμε να δίνουμε αυτόν τον αγώνα συντεταγμένα, με πίστη στις δυνάμεις μας, υπερασπιζόμενοι όσα συνιστούν ένα κράτος δικαίου, την ισότητα και την ευνομία - αξίες συνδεδεμένες με την πορεία της Ευρώπης.
Παράλληλα να οικοδομήσουμε μια Ελλάδα αυτοδύναμη, με δυνατότητες για όλους.

Το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι ανθρώπων και πολιτισμών, αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα που οφείλουμε να αξιοποιήσουμε.
Όπως και την κρίση.
Για να γίνουμε πιο δημιουργικοί, πιο αποφασιστικοί, περισσότερο εξωστρεφείς, με δυνατή φωνή παντού.
Είναι στο χέρι μας.
Και θα το καταφέρουμε.
Αρκεί να συνεχίσουμε αυτό που ξεκινήσαμε πριν 3 χρόνια: να αλλάζουμε.
Και θα αλλάξουμε οριστικά την πορεία της χώρας προς το καλύτερο και το δικαιότερο, αν μαζί με τη δημοσιονομική υπευθυνότητα, επιδείξουμε ακόμη μεγαλύτερη μεταρρυθμιστική τόλμη.

Μεταρρυθμιστική τόλμη που έχει έναν μεγάλο εχθρό: την πολιτική του φόβου.
Τον φόβο που καλλιεργούν μέσω της μυθοπλασίας, της αναζήτησης εξιλαστήριων θυμάτων και της άκρατης συνωμοσιολογίας, οι θιασώτες του σκότους. Είναι εκείνοι που απλά θέλουν να εκμεταλλευτούν τον θυμό, την αγανάκτηση, την οργή των ανθρώπων που δικαιολογημένα μπορεί πολλοί να αισθάνονται, αντί να συμβάλλουν στην ενδυνάμωση της ελληνικής κοινωνίας, στην αίσθηση της κοινότητας και στη λύση των πραγματικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα.

Τα φαινόμενα του ρατσισμού, του φασισμού και του ναζισμού, η βία που ασκείται, είναι δείγμα φόβου. Δεν είναι δείγμα τόλμης. 
Η ξενοφοβία, καθιστά τον κάθε αδύναμο συνάνθρωπό μας εξιλαστήριο θύμα και τον θύτη αιχμάλωτο του μίσους του.
Ο ρατσισμός καλλιεργεί το φόβο, για κάθε τι διαφορετικό, για κάθε νέα σκέψη και ιδέα, για κάθε προσπάθεια για πρόοδο. 
Η αλληλεγγύη γεννά την ελπίδα.
Οι Έλληνες, εδώ και περίπου τρία χρόνια δίνουμε, με μεγάλες θυσίες, μια δύσκολη μάχη.

Όμως, αντί να μας φταίνε οι μετανάστες για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, ας σκεφτούμε ότι μπορεί να είναι καθημερινοί μας σύμμαχοι, αλληλέγγυοι απέναντι στην αδικία και την ανομία, την ανισότητα και την εκμετάλλευση.

Αυτός ο αγώνας, δεν μπορεί παρά να οδηγήσει σε αλλαγές στην ίδια την κοινωνία μας υπέρ των πιο αδύναμων, όπως και σε αλλαγή των συσχετισμών πανευρωπαϊκά. Να σπάσει η συντηρητική "πολιτική του φόβου" που και μέσα στην Ευρώπη διαιρεί λαούς και καλλιεργεί την βία, ώστε να καταστούν δυνατές μεγάλες δημοκρατικές συμμαχίες και θεσμικές αλλαγές στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωζώνη.

Αλλαγές που θα μας δώσουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουμε τη ρίζα των προβλημάτων που ευθύνονται για την κρίση και τη διεύρυνση των ανισοτήτων. Να φτιάξουμε -και μαζί με τους μετανάστες- μια κοινωνία δημοκρατίας, δικαίου και ανθρωπιάς: τα διαχρονικά γνωρίσματα του Ελληνισμού.