ΣΚΕΨΕΙΣ

Σκέψεις για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον

των δυνάμεων της προόδου

Α. ΜΕΡΙΚΑ ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ

1. Τρία χρόνια περίπου πριν, στις 2 Μαρτίου 2010 ο Γ. Παπανδρέου εκφώνησε μια ιστορική ομιλία από το βήμα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Κινήματος.

Είπε τότε «έχω συγκαλέσει αύριο το Υπουργικό Συμβούλιο, για να πάρουμε αποφάσεις για την οικονομία. Έχει γίνει πολύς λόγος γι’ αυτές τις αποφάσεις. Για τις ενδεχόμενες συνέπειές τους, για το γεγονός ότι σηματοδοτούν μια ανατροπή σε σχέση με τα όσα γνωρίζαμε μέχρι τώρα. Με όσα και εμείς πρεσβεύουμε, ιδεολογικά και πολιτικά».

Προσέθεσε όμως το εξής: «Προτιμώ να σταθώ μπροστά στους Έλληνες πολίτες, και να μιλήσω με κάθε ειλικρίνεια, κατ’ αρχάς για το τι θα συμβεί αν δεν λάβουμε αυτές τις αποφάσεις. Αν κρυφτούμε πίσω από το πρόβλημα και βάλουμε το κεφάλι στην άμμο, σαν να μην συμβαίνει τίποτα. Πολλές φορές το έκανε αυτό η χώρα, τις προηγούμενες δεκαετίες. Και γι’ αυτό σήμερα βρίσκεται εδώ όπου βρίσκεται».

«Αν λοιπόν», είπε τότε «φερθούμε ανεύθυνα απέναντι στην ιστορία, τη δική μας ιστορία, αν δεν κάνουμε ό,τι πρέπει για να σώσουμε την οικονομία μας, και μαζί την ίδια την υπόστασή μας, αύριο, κινδυνεύουμε να μην έχουμε να πληρώσουμε όχι τον 14ο, αλλά τον 6ο, τον 5ο και τον 4ο μισθό, ή και τη σύνταξη.

Μπορεί να ακούγεται εφιαλτικό. Το γνωρίζω. Είναι όμως η αλήθεια».

2. Τόνισε μάλιστα το εξής: «Πολλοί αναρωτιούνται, και τους κατανοώ απολύτως: «δεν θα βαθύνει η ύφεση, με περισσότερους φόρους και λιγότερες δαπάνες;».

«Όμως, αυτό που μας απειλεί πρωταρχικά» είπε «δεν είναι η ύφεση, αλλά κάτι ακόμα χειρότερο. Να βρεθούμε σε αδυναμία δανεισμού. Ασφυξία πληρωμών.

 Καλώ όλους  να σκεφτούν, τι θα συμβεί στη χώρα μας και στους πολίτες, αν το κράτος δεν μπορέσει κάποια μέρα στο προσεχές μέλλον να καταβάλει μισθούς και συντάξεις».

Συνέχισε λέγοντας:

«Εμείς, παρότι δεν ευθυνόμαστε για την σημερινή τραγωδία που περνά ο τόπος, είμαστε αποφασισμένοι, έτοιμοι να αναλάβουμε τις δικές μας ευθύνες.

Δεν λιποτακτούμε.

Με γνώση  του πρόσκαιρου πολιτικού κόστους των αποφάσεών μας. Αλλά και με συνείδηση του χρέους μας απέναντι στον τόπο, στην πατρίδα, στην Ελλάδα και στον Ελληνισμό».

3. Και ολοκληρώνοντας υπογράμμισε το εξής:

«Η σωτηρία  της οικονομίας μας και η εξυγίανση των δημοσιονομικών μας στοιχείων, είναι ένα πρώτο και απαραίτητο βήμα για να προχωρήσουμε στο μέλλον. Δεν είναι όμως από μόνη της η λύση στο βαθύ πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα μας.

Μπορεί, αυτή τη στιγμή, το οικονομικό να είναι το πιο ορατό σύμπτωμα του ελληνικού προβλήματος, το πρώτο που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Το πρόβλημα όμως της Ελλάδας, ούτε ήταν, ούτε και είναι μόνο οικονομικό.

Μικρή σημασία  για το μέλλον μας θα έχει να περιορίσουμε το έλλειμμα και να μειώσουμε το χρέος, αν παράλληλα δεν αντιμετωπίσουμε όλα τα βαθύτερα αίτια που οδήγησαν τη χώρα στο σημείο όπου βρίσκεται σήμερα. Γιατί αν δεν το κάνουμε, ο κίνδυνος να βρεθούμε σύντομα, και πάλι στο μέλλον, στο σημείο όπου βρισκόμαστε σήμερα, είναι πολύ μεγάλος».

4. Μπροστά σε αυτά τα διλήμματα βρέθηκε ο ελληνικός λαός πριν 3 χρόνια.

Και δεν πρέπει να το ξεχάσουμε ποτέ.

Για να μην επιτρέψουμε ποτέ ξανά η Ελλάδα να βρεθεί στην κατάσταση που βρέθηκε στα τέλη του 2009: Να παλεύει για την επιβίωσή της. Να αγωνίζεται να αποφύγει μια πραγματική εθνική τραγωδία.

5. Στις αρχές του 2010, η δημοκρατική, προοδευτική παράταξη δεν φυγομάχησε μπροστά στην ευθύνη.

Δεν λιποτάκτησε μπροστά στο πολιτικό κόστος.

Γιατί η παράταξη στην οποία γαλουχήθηκαν πολιτικά εκατομμύρια Έλληνες, γεννήθηκε για να υπηρετεί το εθνικό συμφέρον, οφείλει να κυβερνά με γνώμονα το εθνικό συμφέρον, μάτωσε και θα ματώσει όπου και όταν χρειαστεί για το εθνικό συμφέρον.

6. Τότε, 3 χρόνια πριν, έγινε ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατό για να αποφευχθεί η ξένη βοήθεια.

Οι περισσότερες ηγεσίες όμως της συντηρητικής Ευρώπης και πάλι δεν βρέθηκαν στο ύψος των περιστάσεων.

Και ξεκίνησε μια τεράστια διεθνή εκστρατεία για να φτιαχτεί μέσα σε χρόνο ρεκόρ, μέσα σε 20 ουσιαστικά μέρες, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης.

7. Σε αυτή την διετία, διετία τόσο πυκνή σε πολιτικά γεγονότα όσο μια εικοσαετία, τίποτα δεν ήταν δεδομένο. Υπάρχουν δύο αλήθειες όμως που έχει σημασία να μην ξεχνάμε:

Χωρίς το πελατειακό πάρτι μέχρι το 2009, δεν θα χρειαζόμασταν ποτέ Μηχανισμό Στήριξης, Μνημόνιο και “πολλαπλασιαστές” το 2010.

Και με στοιχειώδη ουσιαστική πολιτική συναίνεση το 2010, όταν η χώρα βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα, ή έστω αμέσως μετά τη Συμφωνία των Βρυξελλών τον Οκτώβριο του 2011, η χώρα θα βρισκόταν σήμερα ήδη σε πολύ καλύτερη μοίρα.
Θα είχε γλυτώσει πολλά. Θα είχε περάσει τον κάβο.
Χρειάστηκαν δύο χρόνια για να επιτευχθεί minimum συναίνεση στο αυτονόητο.

Οι βασικές πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης Παπανδρέου έχουν υιοθετηθεί σήμερα από πολλούς, που πριν τις πολεμούσαν, δημαγωγώντας λυσσαλέα.
Αλλά και στην κρισιμότερη φάση του Προγράμματος στα τέλη του 2011,
η χώρα έχασε 1 τουλάχιστον χρόνο, έκανε 2 πρόωρες εκλογές, άλλαξε 3 πρωθυπουργούς, για να ψηφιστεί τελικά από τη Βουλή στα τέλη του 2012 βαρύτερο “πακέτο” μέτρων από αυτό που ψηφιζόταν αν δεν είχε χαθεί όλος αυτός ο χρόνος.

Αυτά δεν πρέπει να τα ξεχνάμε. Είναι μαθήματα για τη συνέχεια.
 
8. Όπως δεν πρέπει να ξεχνάμε τι αντιμετώπισε η κυβέρνηση Παπανδρέου.

Και αυτό δεν αφορά στη δικαιολογημένη οργή του κόσμου που κλήθηκε πάλι να πληρώσει το μάρμαρο.

Μακάρι να υπήρχε το 2010 ένα σύστημα δίκαιης κατανομής βαρών.
Δεν υπήρχε – και θέλει χρόνο να φτιαχτεί.
Ούτε χρόνος υπήρχε, μετά από όσα είχαν προηγηθεί επί Καραμανλή. Για αυτό και αδικήθηκε κόσμος.
Δεν αφορά λοιπόν στη δικαιολογημένη οργή του κόσμου.
Αλλά αφορά όσους καπηλεύτηκαν την οργή του κόσμου. Πέρα και από τα κόμματα.
Αφορά εκείνους που άρχισαν να χάνουν προνόμια δεκαετιών.
Και καπηλεύτηκαν την οργή του κόσμου, έγιναν πιο αγανακτισμένοι από τους αγανακτισμένους, πιο αντιμνημονιακοί από τους αντιμνημονιακούς, για να απαλλαγούν από την παρουσία της κυβέρνησης του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και του ίδιου του Γιώργου Παπανδρέου.

9. Η κυβέρνηση Παπανδρέου πλήρωσε πολιτικά την απόφασή της οι μεγαλοοφειλέτες του δημοσίου να οδηγούνται πλέον στη Δικαιοσύνη.
Πλήρωσε την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, τις ηλεκτρονικές προμήθειες, τον περιορισμό του πάρτι στην υγεία.
Πλήρωσε πολιτικά την απόφασή της να αρχίσει το κυνήγι του λαθρεμπορίου καυσίμων.
Πλήρωσε την επιμονή της, την αδιαπραγμάτευτη θέση της, για κοινές μετοχές του δημόσιου στις τράπεζες σε περίπτωση ανακεφαλαιοποίησης.

Και πλήρωσε πολιτικά την απόφασή της να μην υπάρξει καμία παρέμβαση για να εξασφαλίσει οποιαδήποτε εκδοτική επιχείρηση θαλασσοδάνειο.

Την αδιαπραγμάτευτη θέση ότι κάθε επιχείρηση, όση επιρροή κι αν νομίζει ότι διαθέτει, πρέπει να έχει την ίδια ακριβώς μεταχείριση από τις τράπεζες όπως όλες οι δεκάδες χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε αυτή τη χώρα. 

10. Όλο το παρασιτικό κατεστημένο σύστημα που ενοχλήθηκε από όσα προαναφέρθηκαν και άλλα τόσα, έπαιξε τα ρέστα του εναντίον της κυβέρνησης Παπανδρέου.

Δημιουργήθηκε ένα τέρας δημαγωγίας για να την αποδόμησή της.
Δημαγωγία που έλεγε ότι δεν υπήρχε και κανένα σοβαρό πρόβλημα στη χώρα το 2009.
Αλλά ότι όλα ήταν και είναι στημένα, προδιαγεγραμμένα, συμφωνημένα.
Ότι δεν υπήρχε και δεν υπάρχει κανένας λόγος να ματώνουν οι Έλληνες με Μνημόνια, παρά μόνο φταίνε κάποιοι προδότες, προσκυνημένοι, δωσίλογοι.
Μια δημαγωγία που δηλητηρίασε την ελληνική κοινή γνώμη.

Αποτέλεσμα: Περιθωριακές ανοησίες έγιναν κοινός τόπος για πολλούς Έλληνες.

Άνθρωποι διασύρθηκαν και διασύρονται με ψιθύρους, φήμες, κουτσομπολιά, χωρίς καμία τσίπα, αλλά με πολλή πατριδοκαπηλία - και απύθμενη συνωμοσιολογία.

Μια μήτρα συνωμοσιολογίας που εξέθρεψε το μίσος, τα φαινόμενα βίας και τα ακραία φασιστικά φαινόμενα. Το τέρας της δημαγωγίας γιγαντώθηκε και στράφηκε και εναντίον των δημιουργών του.

11. Η δημοκρατική, προοδευτική παράταξη πλήρωσε πολιτικά τη σύγκρουση με τα παρασιτικά συμφέροντα.

Αλλά αυτή η σύγκρουση είναι η μεγαλύτερη παρακαταθήκη μας για το μέλλον.

Αν υπάρχει κάτι που αφήνει πικρή γεύση είναι ότι δεν υπήρξε ο χρόνος για να ολοκληρωθεί η σύγκρουση.

Με αποτέλεσμα σήμερα κάποια παρασιτικά συμφέροντα να ξεθαρρεύουν και πάλι.

Στη σύγκρουση αυτή όμως δεν επιτρέπεται να υπάρξει πισωγύρισμα.

Η σύγκρουση δεν αφορά πρόσωπα: ήταν και είναι σύγκρουση με παρασιτικές αντιλήψεις, σύγκρουση αξιών.

Αφορά στην ανάγκη εμπέδωσης ευνομίας στη χώρα, ίδιων κανόνων για όλους, με μόνο γνώμονα την υπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος.

12. Από το τέλος του 2009, η δημοκρατική, προοδευτική παράταξη βρέθηκε συνεχώς μπροστά σε ένα υπαρξιακό δίλημμα: να θυσιαστούν πολλά, για να μη χαθούν τα πάντα.
Κλήθηκε να σβήσει μία τεράστια πυρκαγιά. Πυρκαγιά που άλλοι άναψαν,
φεύγοντας έλεγαν ότι είναι “φωτίτσα” και έδιναν μαθήματα στην επόμενη κυβέρνηση πώς να τη σβήσει…
Ο Γιώργος Παπανδρέου και η κυβέρνηση του σήκωσαν τις ευθύνες όλου του πολιτικού συστήματος της χώρας.
Ανέλαβαν την ευθύνη ακόμα και για το γεγονός ότι δεν διορθώθηκαν σε δύο χρόνια προβλήματα δεκαετιών.
Γιατί ουσιαστικά αυτό ζητήθηκε από την κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου: να κάνει σε χρόνο μηδέν ό,τι άλλοι δεν έκαναν γενιές ολόκληρες.

13. Ναι, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δεν πρόλαβε να αλλάξει την Ελλάδα όσο ήθελε και όσο είχε δεσμευτεί το Κίνημα από το 2009.
Αλλά έγινε μια αρχή παντού.

Στο νοικοκύρεμα του κράτους, στο ασφαλιστικό, στην Παιδεία, στο ξεφούσκωμα του όγκου του δημοσίου, στην πάταξη της φοροδιαφυγής, στην απορρόφηση του ΕΣΠΑ, στη δημόσια ασφάλεια, παντού.

Με λάθη; Με λάθη.

Με καθυστερήσεις; Με καθυστερήσεις.
Πολύ λίγο, πολύ αργά; Και αυτό πολλές φορές.
Έγινε όμως η αρχή προς τη σωστή κατεύθυνση.
Σε κάθε τομέα.
Αρχή που αν είχε γίνει έστω και λίγα χρόνια πριν το 2009, η Ελλάδα δεν θα χρειαζόταν ποτέ Μνημόνια. Ποτέ.

14. Πόσες αλήθεια κυβερνήσεις σε αυτόν τον τόπο αποφάσισαν από την πρώτη στιγμή, όχι να συνεχίσουν το ρουσφέτι, αλλά να σταματήσουν τη διόγκωση του κράτους;

Και πόσες κυβερνήσεις σε αυτόν τον τόπο παρέδωσαν κράτος με λιγότερους υπαλλήλους ή λιγότερο σπάταλο κράτος, από αυτό που παρέλαβαν;
Η διετία 2010-2011, άλλαξε το παράδειγμα διακυβέρνησης της χώρας προς το καλύτερο. Προς το αυτονόητο.

Η διετία 2010-2011, δεν ήταν το πρόβλημα της χώρας. Αλλά η αρχή της λύσης του προβλήματος της χώρας. 

Β. ΒΑΣΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

15. Σήμερα, καταρρέουν όλες οι θεωρίες συνωμοσίας που κατασκευάστηκαν εναντίον της κυβέρνησης Παπανδρέου. Η θεαματική αλλαγή στάσης πολλών πολιτικών αρχηγών, δικαιώνουν τις βασικές πολιτικές επιλογές της από το 2010 και αναδεικνύουν ότι δεν υπήρχε κανένας άλλος δρόμος για να επιβιώσει η χώρα.

16. Σήμερα, όλο και περισσότεροι ξαναθυμούνται ότι το πραγματικό “λάθος” στη χώρα, το βασικό πρόβλημα, η θανάσιμη λάθος “συνταγή”, δεν ήταν το Πρόγραμμα Προσαρμογής του 2010, αλλά το πελατειακό “πάρτι” μέχρι το 2009: το δημόσιο που γονάτισε από το ρουσφέτι, η εκτόξευση της σπατάλης, η κατάρρευση της ανταγωνιστικότητας, όλα αυτά που διέλυσαν την αξιοπιστία της χώρας και δημιούργησαν μια θανάσιμη κρίση αξιών.    

17. Σήμερα όλο και περισσότεροι, ειδικά αυτοί που έξω από το χορό ήξεραν πολλά τραγούδια,  αντιλαμβάνονται τι σημαίνει να παλεύεις σε μία συντηρητικοκρατούμενη Ευρώπη.

Αντιλαμβάνονται πόσο ιστορική επιτυχία ήταν να στηθεί Μηχανισμός Στήριξης από το μηδέν σε μοναδικό χρόνο-ρεκόρ για τα δεδομένα της Ε.Ε.

Ο μόνος Μηχανισμός που μπορούσε να καλύψει τότε την αναχρηματοδότηση του ελληνικού χρέους: 110 δισ. σε πρώτη φάση, όταν η συντηρητική Ευρώπη, δύο μήνες πριν, δεν ήθελε να δώσει ούτε λεπτό.

Αντιλαμβάνονται ότι η σκληρότητα ορισμένων μέτρων του Μνημονίου ήταν το αποτέλεσμα και του εξοντωτικού ελλείμματος αξιοπιστίας της χώρας που κληρονομήσαμε αλλά και των δογματικών εμμονών της συντηρητικής Ευρώπης.

Αντιλαμβάνονται πόσο δύσκολο είναι να πείσεις τη συντηρητική Ευρώπη για την ανάγκη να στηριχθεί η Ελλάδα να δώσει προτεραιότητα όχι στην αυστηρή λιτότητα – αλλά στις απαιτούμενες διαρθρωτικές αλλαγές.

18. Είναι πολλές φορές εξοργιστικό να βλέπει κανείς σήμερα τη συντηρητική Ευρώπη να ανησυχεί για την παρατεταμένη ύφεση στην Ελλάδα.
Πρώτον, γιατί δεν έλεγαν τίποτα όταν οι συντηρητικοί ομοϊδεάτες τους στην Ελλάδα, βύθιζαν τη χώρα στην ύφεση το 2008, το 2009, παρά τα τεράστια ελλείμματα.
Και δεύτερον γιατί όταν από το Δεκέμβριο του 2009 η ελληνική κυβέρνηση τους επισήμαινε σε όλους τους τόνους την ανάγκη αντιμετώπισης της ύφεσης, οι περισσότεροι επαναλάμβαναν μονότονα «λιτότητα, λιτότητα, λιτότητα».

19. Σήμερα, ευτυχώς, τα πράγματα φαίνεται να έχουν ηρεμήσει για τη χώρα διεθνώς: ναι, γιατί η δημοκρατική, προοδευτική παράταξη έκανε τη “λάντζα”, επί δύο χρόνια, μόνη της.

Σήμερα όμως, και αυτό είναι ακόμα κρισιμότερο, η κοινωνία έχει προ πολλού φτάσει στο μη περαιτέρω.

Πού πρέπει να φτάσει η ανεργία για να ξυπνήσει η συντηρητική Ευρώπη;
Πόση ακόμη ύφεση θα τους είναι αρκετή;
Πόσο ακόμη θα βλέπουν το θρίαμβο της δημαγωγίας σε χώρες της Ευρώπης μέχρι να αντιληφθούν ότι κάτι δεν πάει καλά;

20. Τι πρέπει να κάνουν λοιπόν σήμερα οι δημοκρατικές – προοδευτικές δυνάμεις του τόπου;

Ναι, η τρικομματική συνεργασία πρέπει να συνεχιστεί.

Η στήριξη όμως δεν έπρεπε ούτε πρέπει ποτέ να είναι μια “λευκή επιταγή” στην κυβέρνηση.

Η στήριξη δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να ελέγχεται κάθε ενέργεια της κυβέρνησης. Κάθε της απόφαση.

Για να στηριχθεί κάθε τι προς τη σωστή κατεύθυνση.

Για να πιεστεί η κυβέρνηση να ακολουθήσει το δρόμο των προοδευτικών μεταρρυθμίσεων.  

Αλλά και να αποτραπεί κάθε πισωγύρισμα. Πισωγύρισμα σε σχέση με τις θετικές αλλαγές που προωθήθηκαν από τον Οκτώβριο του 2009.

Ο τόπος δεν αντέχει πισωγυρίσματα.

Οφείλουμε ως χώρα να συνεχίσουμε τις θετικές αλλαγές που ξεκίνησαν τα τελευταία χρόνια.

Πολλαπλασιάζοντας τα θετικά και διορθώνοντας τα λάθη που έγιναν υπό την ασφυκτική πίεση των γεγονότων.

Το μήνυμα λοιπόν πρέπει να είναι ξεκάθαρο και σαφέστατο: Στήριξη για Προοδευτική κατεύθυνση. Προοδευτική κατεύθυνση για στήριξη.

21. Γιατί όμως αυτό είναι τόσο κρίσιμο;

Γιατί η εθνική προσπάθεια είχε και έχει δύο διαστάσεις.

Την εξαιρετικά απαιτητική διεθνή διάσταση.

Και την ακόμα δυσκολότερη, εσωτερική διάσταση.

Η πρώτη, αφορά τη συνεχή, σκληρή διαπραγμάτευση με τους εταίρους μας.

Η δεύτερη αφορά στο τι κάνουμε εμείς, εδώ, στο σπίτι μας, την Ελλάδα.

22. Διαπραγμάτευση πάντα γίνεται. Και το αποτέλεσμά της εξαρτάται από την αξιοπιστία της χώρας.

Αυτό το γνωρίζουν όλοι.

Ακόμη και όσοι προσποιούνται σήμερα ότι δεν θυμούνται πόσο απίστευτα δύσκολο ήταν να πειστούν οι ευρωπαίοι να δανειοδοτήσουν την χώρα – όπως και έκαναν.

Πόσο δύσκολο ήταν να πειστούν να μας μειώσουν τα επιτόκια – όπως και έκαναν.
Πόσο μάλλον να δεχτούν ιστορικό “κούρεμα” στο ελληνικό χρέος – και αυτό το έκαναν. 
Βήμα βήμα βελτιώνονταν οι όροι.
Και αυτή την προοπτική έχουμε και τώρα μπροστά μας.

Ειδικά τώρα που η παρουσία Hollande στην Γαλλική Προεδρία και η δυναμικότερη παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στις αγορές ομολόγων αλλάζει κάπως τα δεδομένα.

23. Ειδικά τώρα που ο φόρος των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, η χρηματοδότηση της πράσινης ανάπτυξης, τα ευρωομόλογα, ο ενεργότερος ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η δυνατότητα επαναγοράς χρέους, οι προτάσεις του Γιώργου Παπανδρέου και της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, είτε γίνονται πραγματικότητα είτε βρίσκονται πια σοβαρά στο τραπέζι των συζητήσεων.

24. Η κυβέρνηση Παπανδρέου κράτησε την Ελλάδα όρθια και μέσα στο ευρώ, μέσα στις πιο εφιαλτικές συνθήκες.

Όταν το μόνο που συζητούσε η συντηρητική Ευρώπη ήταν η εξοντωτική λιτότητα.

Όταν το πρωτογενές έλλειμμα ήταν 24 δισ. και το έκρυβαν. Ενώ τώρα η Ελλάδα είναι έτοιμη να περάσει σε πρωτογενή πλεονάσματα.

Όταν η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτικών δυνάμεων της αντιπολίτευσης την πετροβολούσαν. Ενώ τώρα περισσότερες πολιτικές δυνάμεις συνεργάζονται – συγκυβερνούν.

25. Συμπέρασμα λοιπόν πρώτο: η Ελλάδα έχει διανύσει τεράστια απόσταση από το 2009.

Έμεινε όρθια, μηδένισε τα χαώδη πρωτογενή της ελλείμματα, οι πολιτικές της δυνάμεις συνεργάζονται. Τα δεδομένα έχουν αλλάξει θεαματικά.

Δεν υπάρχει πλέον καμία δικαιολογία για την Ευρώπη να επιμένει σε εξοντωτική λιτότητα.

Καμία.   

Και ήρθε η ώρα η ελληνική κυβέρνηση να το απαιτήσει δυναμικά. Χωρίς πολιτική αστάθεια, θα είχαμε την ευκαιρία να διεκδικήσουμε πιο ανθρώπινη προσαρμογή από τον Ιούνιο του 2012.

Τώρα, δεν υπάρχει πλέον καμία δικαιολογία για περαιτέρω καθυστέρηση. Καμία.

26. Όμως!

Και εδώ φτάνουμε στην εσωτερική διάσταση της εθνικής μας προσπάθειας.

Δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία πως ό,τι και να κερδίσουμε στη διαπραγμάτευση,

όσο ευνοϊκή και να γίνει, αν γίνει, η νέα ευρωπαϊκή πραγματικότητα,

τίποτα μα τίποτα δεν μας απαλλάσσει από τη δική μας εθνική υποχρέωση να συνεχίσουμε να αλλάζουμε τη χώρα μας.

Όσο χρόνο και να μας δώσει η Ευρώπη για πιο ανθρώπινη προσαρμογή, δεν θα μας τον δώσει για να μείνουμε ίδιοι.

Αλλά για να συνεχίσουμε να αλλάζουμε και να αλλάξουμε με αποτελεσματικότερο τρόπο τα κακώς κείμενα.

Όσο δεν θεραπεύουμε τις δικές μας αδυναμίες ως χώρα, τόσο η εξάρτησή μας θα συνεχίζεται.

27. Συμπέρασμα λοιπόν δεύτερο: Καθήκον δικό μας, εθνικό, προοδευτικό και πατριωτικό είναι να συνεχίσουμε να διορθώνουμε τα κακώς κείμενα στη χώρα μας.

Εμείς θα φτιάξουμε τη χώρα μας, κανένας δεν θα το κάνει στη θέση μας.

28. Μπορεί για  κάποιους τεχνοκράτες και αναλυτές σημασία να έχει μόνο το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, δηλαδή η μείωση του ελλείμματος, η αντιμετώπιση του χρέους, η αποπληρωμή των δανεικών.

Οι δημοκρατικές και προοδευτικές δυνάμεις του τόπου δεν μπορούν να αρκούνται σε αυτά. Γιατί γνωρίζουμε ότι κανένα θετικό αποτέλεσμα δεν θα έχει μόνιμο χαρακτήρα χωρίς τολμηρές θεσμικές αλλαγές στη λειτουργία του κράτους, του αναπτυξιακού μοντέλου και του πολιτικού  συστήματος.

Αλλαγές που  ξεριζώνουν το πελατειακό κράτος, απαντώντας έτσι επί της ουσίας, στις αιτίες του προβλήματος που παραλίγο να μας οδηγήσει στην κατάρρευση.

Αλλαγές που  εγγυώνται ότι η έξοδος της  χώρας από την κρίση, όταν επιτευχθεί, θα είναι μόνιμη και όχι προσωρινή.

Για τον λόγο αυτό επιβάλλεται το μήνυμα να είναι: συνέχιση των προοδευτικών μεταρρυθμίσεων τώρα.

Δεν υπάρχει άλλος χρόνος για χάσιμο.

29. Τα μέτρα δημοσιονομικού χαρακτήρα, έχουν κλείσει τον κύκλο τους. Και αυτό γιατί μπορεί να ήταν αναγκαία σε πρώτη φάση αλλά δεν χτυπούν την ρίζα των προβλημάτων, όπως έλεγε πάντα ο Γιώργος Παπανδρέου.

Ήταν αναγκαία για να μπορέσει η Ελλάδα να σταθεί αξιόπιστα και να ζητήσει και τον (πρωτοφανή στην ιστορία) δανεισμό και (το εξίσου χωρίς ιστορικό προηγούμενο) κούρεμα χρέους.

Όμως η λογική σειρά θα ήταν μεταρρύθμιση για βιώσιμη δημοσιονομική εξυγίανση και όχι βίαιη δημοσιονομική προσαρμογή και μετά μεταρρυθμίσεις, όπως έλεγε από το 2009 ο Γιώργος Παπανδρέου στους εταίρους μας.

Και δεν είναι καθόλου εύκολο, το αντίθετο ισχύει, να προχωράνε οι μεταρρυθμίσεις, παράλληλα με μέτρα λιτότητας που αναγκαστικά ελήφθησαν.

Οι συντηρητικές δυνάμεις της Ευρώπης δεν άκουσαν.

Οι θυσίες όμως του ελληνικού λαού δεν μπορεί και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να πάνε χαμένες.

30. Η οριστική σωτηρία και η αλλαγή της χώρας είναι πλέον δύο έννοιες αλληλένδετες. Η χώρα μας δεν πρόκειται να σωθεί οριστικά, αν δεν αλλάξει οριστικά.

Το δίλημμα λοιπόν με το οποίο εξακολουθούμε να βρισκόμαστε όλοι οι Έλληνες αντιμέτωποι, είναι αν θα συνεχίσουμε στο δύσκολο δρόμο της αλλαγής που ξεκινήσαμε πριν 2,5 περίπου χρόνια ή αν θα εγκαταλείψουμε τη χώρα στην τύχη της.

Θα ακολουθήσουμε πολιτικές προόδου ή πολιτικές οπισθοδρόμησης;

Πολιτικές που μας οδήγησαν στην κρίση ή πολιτικές που μας βγάζουν από την κρίση;

Θα επιλέξουμε ανάπτυξη με κοινωνική δικαιοσύνη ή υπέρ των λίγων και ισχυρών;

Ανάπτυξη με ένα κράτος που στηρίζει την περιφέρεια και την ιδιωτική πρωτοβουλία και απελευθερώνει δυνάμεις ή με ένα υδροκέφαλο κράτος που κρατά και πάλι πελατειακά τον πολίτη σε ομηρία και δυσπραγία;

Κράτος με αξιοκρατία ή με κολλητούς;
Αναδιανομή πλούτου και εξουσίας υπέρ των πολιτών ή υπέρ μιας παρασιτικής ολιγαρχίας;

31. Οι απαντήσεις δεν είναι αυτονόητες για όλο το πολιτικό φάσμα.

Δυστυχώς, μεγάλο μέρος του πολιτικού προσωπικού της χώρας, ακόμη και σήμερα παραμένει εγκλωβισμένο σε συντηρητικές νοοτροπίες.

Δεν έχουν καταλάβει τίποτα από όσα έγιναν.

Δεν αντιλαμβάνονται ότι δεν γίνεται να υπάρξει επιστροφή στο κρατικοδίαιτο μοντέλο ανάπτυξης και στο πελατειακό κράτος.

Πολλοί οραματίζονται ένα τέτοιο πισωγύρισμα. Θεωρούν ότι το πρόβλημα της χώρας δεν ήταν η κατάντια του 2009 αλλά το Μνημόνιο του 2010.

Εξοργίζονται με το αποτέλεσμα αλλά όχι με τα αίτια της ελληνικής κρίσης.

Στην Ελλάδα λοιπόν υπάρχουν αυτοί που θέλουν πραγματικά να αλλάξει η Ελλάδα και αυτοί που δεν θέλουν να αλλάξει τίποτα.

Οι πρώτοι, και χωρίς Μνημόνιο, πάλι θα άλλαζαν την Ελλάδα. Γιατί πιστεύουν στην αλλαγή.

Οι δεύτεροι, χωρίς Μνημόνιο, δεν θα άλλαζαν τίποτα.

Γ. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΗΣ

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ, ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΤΑΞΗΣ

32. Η ουσία της παρουσίας και της ύπαρξης της δημοκρατικής, προοδευτικής  παράταξης είναι ο πολίτης.

Εν αρχή ην ο πολιτικός λόγος στην υπηρεσία του πολίτη.

Η προοδευτική παράταξη οφείλει πάντα να εκφράζει το ευρύτατο κοινωνικό μέτωπο της αλλαγής: την κοινωνική συμμαχία των δημιουργών και των αδυνάτων.

Όλους εκείνους που θέλουν επιτέλους να δουν το αυτονόητο να γίνεται πράξη στη χώρα μας, σε κάθε τομέα.

Όλους εκείνους που διψάνε για μία πιο δίκαιη Ελλάδα.

Που βαρέθηκαν την περιγραφή των προβλημάτων και θέλουν λύσεις, δραστικές και δίκαιες λύσεις.

Που θέλουν να δουν τη χώρα τους περήφανη, να προστατεύει όσους έχουν ανάγκη, να αξιοποιεί τον πλούτο της και να αναδεικνύει τη δημιουργικότητα των ανθρώπων της, χωρίς εξαρτήσεις και επιτηρήσεις.

Που μοχθούν κάθε μέρα για το καλύτερο, και για την οικογένειά τους, και για το κοινωνικό σύνολο. 

33. Η προοδευτική παράταξη βρίσκεται σε σύγκρουση με κάθε παρασιτική αντίληψη, νοοτροπία και πρακτική που κρατάει την Ελλάδα πίσω.

Με κάθε μορφή ανομίας.

Με κάθε έναν που παρασιτεί εις βάρος του συνόλου, βολεμένος σε προνόμια.

34. Ο δρόμος λοιπόν μπροστά μας είναι ένας: Προοδευτικά, Δίκαια, Συγκρουσιακά.

Προοδευτικά, υπέρ των δημιουργικών δυνάμεων της χώρας.

Δίκαια,  με δίκτυ προστασίας για τους αδύναμους.
Συγκρουσιακά, με όσους παρασιτούν εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος.

35. Το μεγάλο ουσιαστικό πολιτικό και επικοινωνιακό κενό που περιμένει να καλυφθεί είναι ένα: της συνέχισης των προοδευτικών μεταρρυθμίσεων, των μεταρρυθμίσεων με ανθρώπινο πρόσωπο.

Η συντηρητική Δεξιά αδυνατεί να το καλύψει, γιατί ποτέ δεν πίστεψε στην ανάγκη των προοδευτικών μεταρρυθμίσεων – για αυτό και η μεταρρυθμιστική τους ρητορική πάντα εξαντλούνταν σε κάποιες αποκρατικοποιήσεις και η πολιτική της γρήγορα επικεντρωνόταν σε επικοινωνιακά τερτίπια.

Η συντηρητική αριστερά αδυνατεί να το καλύψει, έχει εγκλωβιστεί στην ευκολία της δημαγωγικής παροχολογίας και αποτελεί την άλλη όψη του ίδιου συντηρητικού νομίσματος με τη Ν.Δ. 

36. Η δημοκρατική, προοδευτική παράταξη οφείλει να βάλει και πάλι τη σφραγίδα της για τη συνέχιση της προοδευτικής μεταρρύθμισης της χώρας που έχει διακοπεί εδώ και πάνω από ένα χρόνο.

Πρέπει τώρα να ανοίξει την ατζέντα της συζήτησης.

Αναφέρουμε ενδεικτικά μερικές θεματικές:

37. Πρώτον, το νέο βιώσιμο παραγωγικό μοντέλο που έχει ανάγκη η χώρα για να αντιμετωπίσει την ανεργία.

 Η κυβέρνηση Παπανδρέου προσπάθησε, μέσα στις πιο δύσκολες για τη χώρα συνθήκες, να κάνει την απαρχή για ένα νέο, βιώσιμο, παραγωγικό μοντέλο για τη χώρα.

Γιατί για να υπάρξει δίκαιη αναδιανομή, πρέπει να υπάρξει βιώσιμη παραγωγή.

Στόχος πρώτος: να αρχίσουν να δημιουργούνται δουλειές, δουλειές, δουλειές.

Στόχος δεύτερος: όταν ξεπεράσουμε την κρίση, να μπορούμε πραγματικά να σταθούμε στα δικά μας πόδια, αξιοποιώντας όλα τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα.

Να μην στηριζόμαστε στα γυάλινα πόδια της κρατικοδίαιτης ανάπτυξης.

Τα ερωτήματα είναι πολλά: Πού βρισκόμαστε σήμερα, τόσους μήνες μετά;
Τι γίνεται με το ΕΣΠΑ;
Πού βρίσκονται τα προγράμματα αναδιανομής αγροτικής γης;
Τα προγράμματα ενίσχυσης της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ;
Τα προγράμματα ενίσχυσης του ποιοτικού τουρισμού σε όλες του τις μορφές, παντού;
Γιατί δεν διορθώνουμε τα όποια λάθη έγιναν για να πάμε στα επόμενα βήματα;
Πώς θα αποκτήσει η χώρα τεχνογνωσία εξοπλισμού ΑΠΕ;
Πώς θα προσελκύσουμε ποιοτικό τουρισμό με μαρίνες σε όλο το Αιγαίο;
Πώς θα διαφημίσουμε την ομορφιά κάθε γωνιάς της ελληνικής γης;
Πώς θα ενθαρρύνουμε την ποιοτική υψηλής προστιθέμενης αξίας καλλιέργεια;

Γιατί ακούμε ελάχιστα πράγματα σήμερα για όλα αυτά;

38. Δεύτερη θεματική, η διαφάνεια και ευνομία.

Πού βρίσκεται σήμερα το πρόγραμμα Δι@ύγεια;

Γιατί δεν έχει προχωρήσει;

Χρειάζεται άμεσα ολοκλήρωση της διαφάνειας στη διοίκηση μέσω της Δι@ύγειας παντού. Καμία οπισθοδρόμηση ανεκτή.

Ηλεκτρονική συνταγογράφηση: Πού βρισκόμαστε;

Γιατί κανείς δεν μιλάει για αυτό το θέμα;

Πότε θα ολοκληρωθεί η τόσο απαραίτητη μεταρρύθμιση που ξεκίνησε η κυβέρνηση ΠΑ.ΣΟ.Κ;

Πάταξη φοροδιαφυγής: Η κυβέρνηση Παπανδρέου, παρά τα λάθη της, προχώρησε σε ενέργειες που δεν έκανε καμία κυβέρνηση για την πάταξη της φοροδιαφυγής.

Έφερε για πρώτη φορά στοιχεία για τη ροή των ελληνικών καταθέσεων στο εξωτερικό.
Πότε θα αξιοποιηθούν;
Πότε θα εισρεύσουν έσοδα;
Γιατί δεν έχει γίνει ακόμη; 

Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση: Πού βρισκόμαστε;
Έχει ψηφιστεί από το 2011 σχετικός νόμος για τη διευκόλυνση του πολίτη, μέσω της γενίκευσης χρήσης ηλεκτρονικών εφαρμογών στη διοίκηση.
Το θέμα είναι μείζον, δεν σηκώνει άλλη καθυστέρηση.

Εξυγίανση τραπεζικού συστήματος: τα προηγούμενα χρόνια διασώθηκε το τραπεζικό σύστημα από την κατάρρευση και οι καταθέσεις εκατομμυρίων Ελλήνων από τον κίνδυνο.

Πότε όμως οι τράπεζες θα αποδώσουν κοινωνικό μέρισμα στην ελληνική κοινωνία;
Ή το μόνο που ενδιαφέρει είναι η αποκατάσταση της ροής χρήματος στα μέσα ενημέρωσης;
 

39. Τρίτη και τελευταία, ενδεικτικά, θεματική. Η λειτουργία της Πολιτείας.

Η λειτουργία της ίδιας της κυβέρνησης. Τι θα έλεγαν τα μέσα ενημέρωσης αν επί κυβέρνησης ΠΑ.ΣΟ.Κ. είχαμε σε ένα εξάμηνο, 0 briefing κυβερνητικού εκπροσώπου, 1,5 ουσιαστική συνεδρίαση υπουργικού συμβουλίου και δεκάδες πράξεις νομοθετικού περιεχομένου;

Δεν γίνεται να συνεχιστεί αυτή η κατάσταση.

Στελέχωση θέσεων ευθύνης δημοσίου: Παρουσιάστηκε πρωτοφανής οπισθοδρόμηση στο συγκεκριμένο ζήτημα.

Δεν είναι δυνατόν να δημιουργείται η εικόνα διανομής ιματίων εξουσίας.
Απαιτείται άμεση επαναφορά και γενίκευση της χρήσης του συστήματος που ξεκίνησε η κυβέρνηση Παπανδρέου, με διόρθωση των προβλημάτων που παρατηρήθηκαν.
Πρόοδος είναι η διόρθωση λαθών και ο πολλαπλασιασμός των θετικών στοιχείων.
Πρόοδος δεν είναι η ισοπέδωση και το πισωγύρισμα.

Πόθεν έσχες: Πού βρισκόμαστε; Μετά τα βήματα της κυβέρνησης του ΠΑ.ΣΟ.Κ. αναφορικά με τον πολιτικό κόσμο (π.χ. ανάρτηση στο διαδίκτυο, δήμευση περιουσιακών στοιχείων που δεν δηλώνονται) που είναι τώρα τα επόμενα π.χ. η δημοσιοποίηση πόθεν έσχες δικαστικών;

Ιθαγένεια: Είναι στο χέρι της κυβέρνησης να διατηρήσει ακέραια την προοδευτική ουσία του νόμου 3838, ακόμα και μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Καμία οπισθοδρόμηση που ρίχνει νερό στο μύλο του ρατσισμού.

Και τέλος ο εκλογικός νόμος και ο έλεγχος του πολιτικού χρήματος.

Πού βρισκόμαστε;

Δεν είναι δυνατόν το θέμα σήμερα να εξαντλείται στο bonus των επιπλέον εδρών.
Οι προοδευτικές δυνάμεις χρειάζεται να επαναφέρουν άμεσα το ζήτημα ενός νέου εκλογικού συστήματος που σπάει τις αχανείς εκλογικές περιφέρειες και βάζει τέλος στο μαύρο πολιτικό χρήμα.
Η προεργασία της κυβέρνησης Παπανδρέου υπάρχει, πότε θα προχωρήσουμε;

40. Συμπέρασμα: Ο πολιτικός λόγος της δημοκρατικής, προοδευτικής παράταξης δεν ξεκινάει από το μηδέν.

Μπορεί να βασιστεί στις διαχρονικές αξίες του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και στον πυρήνα του προγραμματικού του λόγου το 2009.

Ταυτόχρονα οφείλει να αξιοποιήσει το έργο και όλα τα διδάγματα της τιτάνιας προσπάθειας που συντελέστηκε στη  χώρα από τον Οκτώβριο του 2009.

41. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε:

"Αγωνιζόμαστε για μια Ελλάδα, όπου οι αποφάσεις θα παίρνονται από τον ίδιο το Λαό της χωρίς ξένες εξαρτήσεις, επιρροές και επεμβάσεις για μια κοινωνία δίκαιη, όπου θα σταματήσει η εκμετάλλευση του ανθρώπου από άνθρωπο και η αποξένωσή του από το προϊόν του μόχθου του· για έναν άνθρωπο, που θα ολοκληρώνεται πνευματικά και πολιτιστικά και θα αναπτύσσει δημιουργικά τις πρωτοβουλίες του σε μια πραγματικά ελεύθερη κοινωνία δίχως άγχος, χωρίς καταπίεση. Το όραμα αυτό αλλά και η πορεία για την εκπλήρωσή του προσδιορίζουν την ιδεολογία και τη φυσιογνωμία του ΠA.ΣO.K."

Τα παραπάνω απόσπασμα, από το «Συμβόλαιο με το Λαό», εξακολουθεί να περιγράφει με τον πιο ανάγλυφο τρόπο τον λόγο ύπαρξης της δημοκρατικής, προοδευτικής παράταξης.

Διέπεται από μία ακράδαντη πίστη στις δυνατότητες της Ελλάδας και των Ελλήνων.

42. Σήμερα, ο μεγαλύτερος εχθρός της πατρίδας μας είναι ακόμα ο φόβος.

Τίποτα δεν στερεί τη θέληση και τη λογική από το μυαλό του ανθρώπου, όσο ο φόβος. Γιατί ο φόβος που γεννά την ανασφάλεια, φέρνει την απογοήτευση, φέρνει την παραίτηση και, τελικά, την απάθεια της κοινωνίας και την οριστική, συλλογική κατάρρευση.

Επί δύο χρόνια, η κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. πολιτεύτηκε απέναντι σε μυριάδες κήρυκες της καταστροφής, της ήττας και της παραίτησης.

43. Ελπίδα υπάρχει και είναι οι δυνατότητες αυτού του τόπου.

Είναι οι άνθρωποι του, είναι ο φυσικός του πλούτος, η ιστορική κληρονομιά αιώνων που ποτίζει κάθε σπιθαμή της επικράτειας του. 

Με όπλο την διαχρονική της πίστη σε αυτές τις δυνατότητες, η δημοκρατική – προοδευτική παράταξη οφείλει να κάνει το παν για να ανορθώσει την αυτοπεποίθηση των πολιτών, απέναντι στους κήρυκες της μιζέριας και της μοιρολατρίας.

 Όπως διαψεύσαμε, κάθε μέρα επί δύο χρόνια, όλους εκείνους στο εσωτερικό και στο εξωτερικό που καταστροφολογούσαν εις βάρος της πατρίδας μας, έτσι μπορούμε να οικοδομήσουμε και την νέα Ελλάδα της Δημιουργίας, βάζοντας οριστικά ταφόπλακα στην κρίση.