Ομιλία του Γιώργου Α. Παπανδρέου Προέδρου του ΠΑΣΟΚ στην Εθνική Συνδιάσκεψη του Κινήματος

Εθνική Συνδιάσκεψη του Κινήματος
Φάληρο, 10 Μαρτίου 2012


"Φίλες και φίλοι, αγαπητέ φίλε και σύντροφε Hannes Swoboda, αγαπητέ φίλε και συναγωνιστή, Luis Ayala, σύντροφοι - συντρόφισσες,

Πριν από 30 χρόνια, ξεκίνησα μια πορεία στα χωριά της Τριταίας στην Αχαΐα, μαζί με τόσους - τότε, το '81 - που πίστεψαν βαθιά σε μια Ελλάδα διαφορετική, που πίστεψαν ότι η Ελλάδα μπορεί, μακριά από εξαρτήσεις, ελεύθερη, δημοκρατική, δίκαιη.

Ανεβαίνοντας στα χωριά της Τριταίας, στα βουνά της, στον Ερύμανθο, βρήκα πολλούς γέροντες - άλλοι ήταν βοσκοί, άλλοι αγρότες, κάποιους τους ήξερα από μικρό παιδί - αγωνιστές της καθημερινής ζωής, που είχαν περάσει πολλά: φτώχεια, εμφύλιο, κατοχή, κυνηγημένοι από τη δεξιά, ξυπόλητοι στα σχολεία, τα οποία ήταν πολλές φορές και χιλιόμετρα μακριά και, όμως, δεν το έβαζαν κάτω. Με αγέρωχη τη ματιά, δυνατά τα χέρια, πάντα έτοιμοι για αγώνες, αγώνες καθημερινής ζωής, αλλά και αγώνες για τη Δημοκρατία.

Φτάνοντας εκεί, υποψήφιος βουλευτής για πρώτη φορά, θυμάμαι το σύνθημά τους, γερόντων 70-80 ετών και άνω που, αυθόρμητα, αγωνιστικά, αποφασιστικά, δεν το βάζανε κάτω και φώναζαν: «Γιώργο θυμήσου, μια ζωή μαζί σου».

Όχι, δεν μιλούσαν μόνο για μένα, μιλούσαν για τη δική τους πορεία, μια μακρά πορεία, για την πορεία τους και την καθημερινή τους ελπίδα για Δημοκρατία, ανθρωπιά, δικαιοσύνη, έτοιμοι πάντα για νέους αγώνες, μια ζωή αγώνες.

Φίλες και φίλοι, σύντροφοι και συντρόφισσες, σ' αυτή την πορεία βρεθήκαμε και εμείς μαζί. Τα τελευταία 30-40 χρόνια, μαζί με πολλούς, ακόμα και επί δικτατορίας, βρεθήκαμε μαζί, άλλοτε κοντά, άλλοτε και σε αντιπαράθεση, αλλά πάντα με κοινές αγωνίες, μέσα σε χαρές και πίκρες, επιτυχίες και δυσκολίες, αλλά μαζί, σε έναν κοινό αγώνα.

Και μαζί θα είμαστε και πάλι σ' αυτό τον κοινό αγώνα, από διαφορετικά μετερίζια, αλλά και πάλι κοντά. Αν τα τελευταία χρόνια βρέθηκα σε ρόλους που με έφεραν σε απόσταση, δύσκολων και σκληρών αποφάσεων, απόσταση που δημιουργεί η εξουσία, είτε η κομματική, είτε η κυβερνητική, αλλά ακόμα περισσότερο η απόσταση που διένυσα για να αντιμετωπίσω την μεγαλύτερη κρίση των τελευταίων δεκαετιών, ξέρω σήμερα ότι μπορώ να χαίρομαι για κάτι - κάτι ανθρώπινο, που μου έλειψε.

Γιατί αύριο, λέω να γίνουμε ακόμα πιο απλοί. Να βρούμε αυτά τα λόγια, που παίρνουν το ίδιο βάρος σε όλες τις καρδιές, σε όλα τα χείλη. Έτσι να λέμε πάντα τα σύκα - σύκα και τη σκάφη - σκάφη. Και έτσι που να χαμογελάνε οι άλλοι και να λένε, «τέτοια ποιήματα σου φτιάχνουμε εκατό την ώρα». Αυτό θέλουμε κι εμείς. Γιατί εμείς δεν τραγουδάμε για να ξεχωρίσουμε αδελφέ μου από τον κόσμο. Εμείς τραγουδάμε για να σμίξουμε τον κόσμο.

Μ' αυτά τα λόγια του Γιάννη Ρίτσου, θέλω να πω ότι ο αγώνας μας δεν έχει τελειώσει και, όπως είπε ο ποιητής, έχουμε ακόμα να κλάψουμε πολύ, ώσπου να μάθουμε τον κόσμο να γελάει. Αλλά είμαστε σε ένα δρόμο που μας πάει εκεί όπου πρέπει.


Κι αυτό παλεύουμε τα τελευταία χρόνια. Ο αγώνας μας για μια κοινωνία Δικαίου, Δημοκρατίας, ανθρωπιάς, είναι καθημερινός. Και αυτό θα συνεχίσουμε να κάνουμε. Δεν έχει τελειώσει ο αγώνας αυτός και θα κερδηθεί μόνο με το λαό, όχι ενάντιά του.

Μαζί, το 2009, είπαμε «πάμε». Ξέραμε, φίλες και φίλοι, ότι έχουμε μπροστά μας μια μικρή επανάσταση να κάνουμε, για να αλλάξει ο τόπος. Είπαμε, «πάμε μαζί». Βασικός μας στόχος, μια Ελλάδα παραγωγική και όχι παρασιτική, δικαιοσύνης και όχι αυθαιρεσίας, δημοκρατικής συμμετοχής και όχι βίας, ανθρωπιάς και επένδυσης σε μια ανάπτυξη ελληνική, πράσινη, ανταγωνιστική.

Να αλλάξει η Ελλάδα, πριν βουλιάξει. Τελικά, η Ελλάδα ήδη βούλιαζε, όταν την παραλάβαμε. Και στη διετία που πέρασε, παλέψαμε να μην ολοκληρωθεί το κακό που είχε ήδη αρχίσει, να μην χαθεί το σκάφος παρασέρνοντας όλους μας στην άβυσσο, στον όλεθρο.

Αυτό το καταφέραμε με θυσίες μεγάλες, με πολιτικό κόστος, με προσωπικό κόστος, σε αχαρτογράφητα νερά - μια Οδύσσεια, μέσα σε πολλές θύελλες. Αλλά σήμερα, έχουμε ήδη μεγάλα και ενθαρρυντικά μηνύματα, μια μεγάλη ανάσα με την ιστορική μείωση του χρέους.

Και θέλω να ευχαριστήσω όλους. Πρώτα τον Ελληνικό λαό, που με τις θυσίες του έδωσε στην Ελληνική Κυβέρνηση τη δυνατότητα να διαπραγματευτεί, να κερδίσει, να πετύχει, πάντα για το δημόσιο, το συλλογικό, το συνολικό μας συμφέρον.

Να ευχαριστήσω όλους στα Υπουργικά Συμβούλια, που άκουσαν τα χίλια μύρια, αλλά άντεξαν αποφασιστικά για να φτάσουμε ως εδώ.

Να ευχαριστήσω τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, του Εθνικού μας Συμβουλίου, που άντεξαν με δυσκολίες, με απειλές, με λάσπη, με βία, άντεξαν και σήκωσαν το βάρος της ιστορικής ευθύνης.

Να ευχαριστήσω και όλους τους αφανείς ήρωες - τεχνοκράτες, οικονομολόγους, διπλωμάτες, συμβούλους στο Γραφείο του Πρωθυπουργού, στο Υπουργείο Οικονομικών, στο Υπουργείο Εξωτερικών, σε όλα τα Υπουργεία - που μάτωσαν για την πατρίδα, ακόμα και σε βάρος της υγείας τους.

Να ευχαριστήσω και τον σημερινό Πρωθυπουργό, τον Λουκά Παπαδήμο, που έδωσε κι αυτός καθοριστικά, μαζί με το Υπουργείο Οικονομικών, με τον Βαγγέλη Βενιζέλο, και με όλους τους Υπουργούς, τους τελευταίους μήνες, τις μάχες κορυφής, για την υλοποίηση των αποφάσεων της 27ης Οκτωβρίου.

Θα ήθελα, αγαπητοί σύντροφοι, να είμαι μεγαλόψυχος και να ευχαριστήσω και τη Νέα Δημοκρατία, για μια συνολική πατριωτική στάση, αλλά δυσκολεύομαι. Θεωρώ όμως ότι η συνεισφορά της έγινε με πολλή μιζέρια και καχεξία, μετά από δύο χρόνια συνεχούς υπονόμευσης της προσπάθειας - όχι της δικής μας, του Ελληνικού λαού - αμετανόητη για τις δικές της πράξεις και ευθύνες, με μικροπολιτικούς υπολογισμούς και έλλειψη ουσιαστικής προσφοράς στην όποια διαπραγμάτευση. Πολλά για το θεαθήναι, ελάχιστα για την ουσία.

Πάλι καλά που αποφάσισε να συνεργαστεί για το καλό της πατρίδας, αλλά η συνεργασία έγινε κάτω από την απειλή ενός δημοψηφίσματος, που φοβήθηκε. Φοβήθηκε τον λαό.

Τελικά, η Νέα Δημοκρατία έβαλε την υπογραφή της. Με την υπογραφή της, δέχτηκε το σωστό των όσων κάναμε. Αναίρεσε τα όσα μας καταμαρτυρούσε επί δύο χρόνια. Αναίρεσε τη δική της, απαράδεκτη στάση και επιχειρηματολογία. Στάση, που υπονόμευσε τις δικές μας προσπάθειες. Αναίρεσε τα όσα επισήμως έλεγε ακόμη και για Εξεταστικές, που η ίδια παραποιούσε και αμφισβητούσε.

Δέχτηκε επί της ουσίας ότι τελικά είχαμε δίκιο, μέσα στις συνθήκες που παραλάβαμε. Ότι από τον Μάιο του 2010, κάναμε αυτό που έπρεπε, το εθνικό μας καθήκον. Το καθήκον, ναι, απέναντι στον Ελληνικό λαό, τον συνταξιούχο και τον μισθωτό, για να μην ζήσει ακόμα χειρότερες μέρες.

Θα ήθελα, ειλικρινά, να μπορούσα να τους επαινέσω. Δεν το αξίζουν. Ακόμα και σε αυτή την Κυβέρνηση συνεργασίας, για την οποία πάλεψα και στην οποία συμμετέχουν, δεν έτρεξαν να δώσουν μαζί μας πνοή για την αλλαγή. Αλλαγή στο σύστημα των γενικών εξετάσεων, στα κοινωνικά θέματα, όπως η αντιμετώπιση των ναρκωτικών, στα εθνικά μας θέματα, στην αλλαγή του πολιτικού συστήματος - σε πολλά που είχα προτείνει τότε, αλλά δεν θέλησαν να αγγίξουν. Μακάρι αύριο να το δείξουν, αλλά σήμερα δεν το αξίζουν.

Κανείς δεν ξεχνάει ότι, από την πρώτη ημέρα, η Νέα Δημοκρατία συνεχώς έλεγε, «θα αποτύχουμε». Ανακύκλωνε τη μιζέρια. Ήλπιζε, πόνταρε στην αποτυχία. Θυμίζω, σύντροφοι, όμως, ότι η Ελλάδα έπαιρνε επαίνους για την επίδοσή της μέχρι και τον Μάρτιο του 2011, ένα χρόνο πριν.

Τι έφταιξε και άλλαξαν τροπάριο οι εταίροι μας; Κάποια στιγμή, ήταν φανερό ότι είχαν πέσει έξω όσοι μας έλεγαν ότι θα βγούμε στις αγορές το 2012. Και τελικά, χρειαστήκαμε και δεύτερο πρόγραμμα στήριξης.

Ποιος έφταιξε; Μήπως έφταιξε ότι μειώσαμε το έλλειμμα κατά 5 αντί 5,5 μονάδες; Σπάζοντας, ούτως ή άλλως, όλα τα ευρωπαϊκά ρεκόρ; Μήπως δεν κάναμε αλλαγές μέσα σε ένα χρόνο; Την απάντηση, την έδωσε χθες ο Νταλάρα, τον ξέρετε τον Νταλάρα τώρα πια - όχι ο τραγουδιστής μας, που βεβαίως πρέπει ελεύθερα, όχι μόνον αυτός, αλλά όλοι να μπορούν να τραγουδούν σε αυτή τη χώρα, γιατί είναι θέμα Δημοκρατίας να τραγουδούν και να μιλούν ελεύθερα, και δεν θα επιτρέψουμε τον εκφασισμό της δημόσιας ζωής - αλλά μιλώ για τον άλλο Νταλάρα, τον Τσαρλς Νταλάρα, που εκπροσωπεί τους επενδυτές που κατέχουν ελληνικά ομόλογα.

Είπε στο «MEGA» - και μου κάνει και εντύπωση, πώς δεν τον λογόκριναν - «θυμηθείτε», είπε, «το καλοκαίρι και στις αρχές του φθινοπώρου του '10, ήταν πριν 18 μήνες, αλλά μοιάζει να ήταν χρόνια πριν. Τα ελληνικά spreads στη δευτερογενή αγορά κατέβηκαν με σταθερούς ρυθμούς κάτω από 300 μονάδες βάσης. Ήταν αυτό ένα σημάδι ανάκτησης της αξιοπιστίας»

«Δυστυχώς», λέει ο Νταλάρα, «οι Ευρωπαίοι ηγέτες τότε αποφάσισαν ότι ήθελαν να πουν στους επενδυτές, ότι μπορεί στο μέλλον να ζητήσουν κούρεμα, και αυτό δημιούργησε ένα μεγάλο κλίμα αβεβαιότητας στους ιδιώτες επενδυτές, όσον αφορά το χρέος των χωρών της Ευρώπης και ιδίως της Ελλάδας, που διαπραγματευόταν πρόγραμμα στήριξης».

Και είπε ότι δεν έχει αμφιβολίες, ότι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης με τη σημερινή πια διαγραφή του χρέους, την ισχυρή στήριξη της Ευρωζώνης, καθώς και με τις αλλαγές που θα γίνουν στην Ελλάδα, θα μας επιτρέψει να αποκτήσουμε αξιοπιστία, να βγούμε στις αγορές και να μπει η Ελλάδα στην ανάπτυξη.

Σήμερα, φίλες και φίλοι, μετά από δύο χρόνια - δύο χρόνια μόνο - ο ΟΟΣΑ μας επαινεί, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, που έχει ως μέλη τις πιο αναπτυγμένες χώρες του κόσμου. Μας βάζει, σε ποια θέση νομίζετε ανάμεσα σε όλες τις χώρες, σε σχέση με τις διαρθρωτικές αλλαγές; Ποια χώρα του κόσμου έκανε τις περισσότερες διαρθρωτικές αλλαγές τα τελευταία δύο χρόνια; Αυτή εδώ η χώρα, εμείς. Πρώτη η Ελλάδα.

Αγαπητοί σύντροφοι, μην «αγοράζετε» πάντα τι λένε στα μέσα ενημέρωσης η Αντιπολίτευση, ακόμα και η τρόικα ή και οι εταίροι μας. Έχουμε κάνει, ο Ελληνικός λαός έχει κάνει τεράστια βήματα, ιστορικά βήματα. Και ζητούμε και το σεβασμό και την ευκαιρία να πάει η Ελλάδα μπροστά.

Αλλά τα δύσκολα άρχισαν ξανά για την Ελλάδα, παρά το έργο και τις θυσίες που είχαμε κάνει, μόλις η Γαλλία - όπως είπε και ο Τσαρλς Νταλάρα - και η Γερμανία, ανακοίνωσαν τη λεγόμενη «απόφαση Deauville». Είπαν ότι, στο μέλλον, όσοι δανείσουν επίφοβες χώρες θα τιμωρηθούν, θα χάσουν τα λεφτά τους. Και τότε, κανένας δεν είχε λόγο να ρισκάρει, ούτε για την Ελλάδα, ούτε για την Πορτογαλία, την Ισπανία, την Ιρλανδία ή την Ιταλία, ούτε καν για χώρες σαν το Βέλγιο, με τα γνωστά αποτελέσματα που σήμερα βλέπουμε στην Ευρωζώνη. Μια συστημική κρίση που δεν είναι ελληνική.

Και αν δεν υπήρχε η παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η αγορά δηλαδή, μέσω εθνικών Τραπεζών, των ομολόγων αυτών των χωρών, κάτι που ελάχιστα έγινε στις δικές μας, πρώτες αναμετρήσεις με τις αγορές, θα είχαμε σήμερα την κατάρρευση της Ευρωζώνης. Όχι, δεν αποτύχαμε εμείς, βρεθήκαμε σε μια παγκόσμια και ευρωπαϊκή δυστοκία και σε ένα φόβο απέναντι στις προκλήσεις των αγορών.

Γι΄ αυτό θέλω να μιλήσω για την πορεία μας από εδώ και πέρα, μέσα από την εμπειρία που ο ίδιος απέκτησα - διδάγματα για όλους, πιστεύω. Ένα πρώτο δίδαγμα είναι ότι η παγκόσμια ανταγωνιστική και σκληρή οικονομία δεν απειλεί μόνο το κράτος πρόνοιας στις αναπτυγμένες χώρες.

Δεν απειλείται σήμερα μια σύνταξη, μια σωστή παιδεία, ένα καλό νοσοκομείο, όλα αυτά που συνδέονται με μια πολιτική σοσιαλδημοκρατίας. Σήμερα, απειλείται η ίδια η Δημοκρατία. Ναι, το διακύβευμα σήμερα στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, αλλά και παγκόσμια, είναι «Δημοκρατία ή βαρβαρότητα», για να παραφράσω το «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα».

Δεν αρκούν οι επαναστάσεις των νέων στην Αραβική Άνοιξη. Έχουμε μάχες, που πρέπει να δώσουμε σε χώρες με παράδοση Δημοκρατίας. Όπως βλέπουμε με το κίνημα επανακατάληψης της Δημοκρατίας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Και αυτός είναι ένας αγώνας και στην Ευρώπη.

Γιατί σε αυτό το παγκόσμιο χωριό, ποιος τελικά αποφασίζει; Και αυτό ήταν το ερώτημα που πολλές φορές έθετα στους ηγέτες, ταξιδεύοντας σε κάθε γωνιά της γης. Ποιος τελικά αποφασίζει; Οι αγορές; Οι Τράπεζες; Οι μεγαλοεπιχειρηματίες; Οι πολυεθνικές; Τα χρηματιστήρια, τα μίντια; Με τη συγκέντρωση της εξουσίας, από αυτή την παγκοσμιοποίηση, έχουν περιθωριοποιηθεί οι λαοί και οι πολίτες και αυτό για έναν απλό λόγο: η Δημοκρατία έχει υπόσταση εθνική, ενώ το κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα. Και ενώ είμαστε σήμερα ένα παγκόσμιο χωριό, δεν υπάρχουν κανόνες, έλεγχοι, δικαιοσύνη, σε παγκόσμιο επίπεδο.

Υπάρχει τεράστια συγκέντρωση εξουσίας σε χέρια λίγων και ισχυρών σε παγκόσμιο επίπεδο, που ξεπερνά, ή ακόμη και αιχμαλωτίζει τις δημοκρατικές διαδικασίες στα κράτη - έθνη. Και αυτό προκαλεί νέα ανισότητα και αδικία, που με τη σειρά τους αποδυναμώνουν ακόμη περισσότερο την εξουσία του πολίτη, τα δικαιώματά του, τους δημοκρατικούς θεσμούς.

Όταν διαμαρτύρονται οι πολίτες για τους πολιτικούς, πρέπει να κατανοήσουν ότι οι πολιτικοί είναι σήμερα πιο αδύναμοι και, δυστυχώς, μερικοί είναι και αιχμάλωτοι ενός πολύ πιο ισχυρού οικονομικού συστήματος. Γι' αυτό, απαιτείται σήμερα ένα παγκόσμιο μέτωπο Δημοκρατίας, μέτωπο για την ισότητα, μέτωπο για την καταπολέμηση της αδιαφάνειας.

Γι' αυτά παλεύουμε στην Ευρώπη με τους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές, γι' αυτά παλεύουμε σε όλο τον κόσμο με την Σοσιαλιστική Διεθνή. Σε αυτό τον αγώνα, το ΠΑΣΟΚ έχει λόγο και παρουσία ισχυρή. Και αυτή η παρουσία, πρέπει και πάλι να είναι ισχυρή στις εθνικές μας εκλογές.

Αλλά το μέτωπο Δημοκρατίας πρέπει να είναι και ευρωπαϊκό. Η Ευρώπη μπορεί να μπει στην εμπροσθοφυλακή του μετώπου υπέρ της Δημοκρατίας σε αυτό το παγκόσμιο χωριό. Κανόνες, αξίες, δικαιοσύνη, ανθρωπιά. Κατά της αδιαφάνειας. Και έχει η Ευρώπη τεράστιες δυνατότητες, τις οποίες η σημερινή συντηρητική Ευρώπη δεν αξιοποιεί:

- να συμβάλει καθοριστικά στην αναμόρφωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος,

- να επενδύσει στην πραγματική οικονομία,

- να βάλει τέλος στα CDS, τα παράγωγα,

- να αλλάξει, υπέρ των κρατών και των λαών, τους κανόνες για τους οίκους αξιολόγησης,

- να σπάσει την κερδοσκοπία των αγορών ομολόγων, εκδίδοντας ευρωομόλογα, που θα σήμαιναν για την Ελλάδα πιο ήπια, πιο ανθρώπινη προσαρμογή από τη σημερινή βίαιη αλλαγή,

- να φορολογήσει τις Τράπεζες με φόρο επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, και τα χρήματα αυτά να πάνε σε επένδυση, σε ανάπτυξη, σε υποδομές, στην παιδεία, στην καινοτομία, στην πράσινη οικονομία,

- και παράλληλα, να χτυπήσει τη φοροδιαφυγή, χτυπώντας και ελέγχοντας τους φορολογικούς παραδείσους, που κλέβουν το βιος, τους πόρους των λαών.

Αυτές είναι οι κινήσεις που θα βάλουν τέλος στην κρίση, που θα κάνουν τους πολίτες να εμπιστευτούν ξανά τους θεσμούς, την Ευρώπη και την πολιτική. Και αυτή είναι η δική μας, προοδευτική πρόταση. Ήδη, από το 2009. Δυστυχώς, η συντηρητική Ευρώπη συνεχίζει απαράδεκτα να κατηγορεί λαούς για την κρίση, σαν να είναι το πρόβλημα οι λαοί, αντί να κοιτά τις θεσμικές αδυναμίες, τις τεράστιες ανισότητες και αδικίες ενός οικονομικού συστήματος.

Προωθεί η συντήρηση την πολιτική του φόβου, ότι «για όλα φταίει ο ξένος, ο κακός, ο τεμπέλης του νότου». Αυτή η απαράδεκτη, ρατσιστική πολιτική θα διαλύσει τα θεμέλια της δημοκρατικής Ευρώπης και δεν μπορούμε να το επιτρέψουμε.

Φίλες και φίλοι, το τρίτο μέτωπο που έχουμε μπροστά μας και η μάχη που δώσαμε, δίνουμε και θα δώσουμε, και είμαστε εγγύηση εμείς, το ΠΑΣΟΚ, και η νέα ηγεσία που θα εκλεγεί, είναι η μάχη για να φύγουμε από την εξάρτηση.

Όχι σύντροφοι, δεν βάλαμε εμείς την Ελλάδα σε εξάρτηση, δεν βάλαμε εμείς την Ελλάδα σε επιτήρηση. Εμείς δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για να φύγουμε από τις εξαρτήσεις. Και είμαστε εμείς εκείνοι, που θα φέρουμε ξανά στην Ελλάδα αυτονομία, περηφάνια και βιώσιμη ανάπτυξη, για να σταθούμε επιτέλους στα δικά μας πόδια, χωρίς δανεικά και χωρίς χρέη.

Επιτρέψτε μου να πάρω λίγο χρόνο και να διαβάσω ένα κομμάτι μιας ομιλίας μου στην Κοινοβουλευτική Ομάδα, στις 2 Μαρτίου του 2010, δυο χρόνια πριν. Πριν από το Μνημόνιο. Είπα τότε τα εξής:

«Το δημόσιο χρέος της χώρας έφτασε στα 320 δις ευρώ. Δυο φορές σχεδόν πάνω από ό,τι το παρέλαβε η Νέα Δημοκρατία το '04. Πολύ πιο πάνω από το ετήσιο εθνικό εισόδημα που φτάνει στα 240 δις ευρώ.

Το Ταμείο του Δημοσίου για φέτος πρέπει να βρει πάνω από 100 δις ευρώ για να χρηματοδοτήσει τις τακτικές δαπάνες, να πληρώσει συντάξεις, για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους. Και κάθε χρόνο δαπανούμε όλο και περισσότερα, ενώ κάθε χρόνο εισπράττουμε όλο και λιγότερα ως ποσοστά του ΑΕΠ.

Το αποτέλεσμα είναι οι δανειστές μας να μας ζητούν όλο και μεγαλύτερα επιτόκια, σε σημείο που ο δανεισμός να κινδυνεύει να γίνει απαγορευτικός, σε σημείο που να έχουν πέσει πάνω μας οι κερδοσκόποι.

Σκεφτείτε έναν επιχειρηματία, ο οποίος χρωστάει, δανείζεται, αυτά τα σπαταλά, πιθανώς τα παίζει και στο καζίνο, ξαναζητά δανεικά, τα ξανασπαταλά και όταν πάει να δανειστεί ξανά, δεν βρίσκει δανειστές. Τρέχει τότε για να σωθεί σε τοκογλύφους. Αυτό αποτελεί την τελική πράξη της χρεοκοπίας και εμείς αυτό πρέπει να αποφύγουμε.

Από το 2004 στο2009, τα έσοδα αυξήθηκαν μόλις κατά 10 δις ευρώ, ενώ οι πρωτογενείς δαπάνες αυξήθηκαν κατά 23 δις ευρώ. Το 52% των εσόδων πάει σε μισθούς και συντάξεις. Το '04, το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 45%. Οι επιχορηγήσεις στα ασφαλιστικά Ταμεία το '04 ήταν 6 δις ευρώ, το '09 12 δις ευρώ. Είναι βιώσιμο αυτό; Όχι μόνο δεν είναι βιώσιμο, αλλά δεν πάει άλλο, δεν μπορούμε να συνεχίσουμε και ακόμη χειρότερα οι πιστωτές μας δεν μας δίνουν άλλο χρόνο.

Δεν μας δίνουν άλλο χρόνο, γιατί η χρηματοπιστωτική κρίση παγκοσμίως έχει οδηγήσει όλες τις χώρες σε ελλείμματα. Αλλού, βεβαίως, τα ελλείμματα πήγαν σε παραγωγικές επενδύσεις. Όχι όπως σε εμάς. Γι' αυτό και βρίσκουν σε αυτές πιο φερέγγυους πελάτες. Δεν μας δίνουν άλλο χρόνο, διότι θεωρούν ότι δεν είμαστε αξιόπιστοι.

Σήμερα, καμία Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κανένας αναλυτής δεν πιστεύει τους Έλληνες» - έλεγα πριν από δυο χρόνια - «όταν τους λέμε ότι θα πατάξουμε τη φοροδιαφυγή και θα εισπράξουμε φόρους. Γιατί τους το έλεγαν επί πέντε χρόνια και, αντί τα έσοδα να αυξάνονταν, τα έσοδα μειώνονταν. Γιατί ενώ επί πέντε χρόνια αυτά έλεγαν οι ελληνικές Κυβερνήσεις, αντί γι' αυτά έβλεπαν πάρτι κολλητών, αδιανόητες σπατάλες, offshore Υπουργών και σκάνδαλα.

Δεν πιστεύουν ότι μπορούμε να βάλουμε τέλος στη σπατάλη στις δαπάνες του Δημοσίου, γιατί έχουν δει τις πρωτογενείς δαπάνες να εκτοξεύονται. Δεν πιστεύουν ότι μπορούμε, γιατί οι δαπάνες των τόκων έχουν ξεπεράσει τα 12 δις. Δεν πιστεύουν ότι μπορούμε, γιατί αντί να επενδύσουμε στην ανάπτυξη, έχουμε βυθίσει την οικονομία στην ύφεση το '07, '08 και '09, με ουσιαστική πραγματική και ονομαστική μείωση του εισοδήματος.

Δεν μας δίνει κανείς άλλο χρόνο, γιατί δεν φτάνει που η χώρα οδηγήθηκε από τη σπατάλη και την κακοδιαχείριση σε αυτά τα απαράδεκτα νούμερα, αλλά προσπαθήσαμε κιόλας να τους δώσουμε μια πλασματική εικόνα, στέλνοντας στοιχεία που έκρυβαν το πρόβλημα, για να μην γνωρίζουν οι πολίτες την αλήθεια για το πραγματικό μέγεθος της ζημιάς που είχε προκαλέσει η Νέα Δημοκρατία στον κρατικό προϋπολογισμό. Και μας λέει η Νέα Δημοκρατία και μας κατηγορεί, ότι έπρεπε να κρύψουμε ακόμη περισσότερο τα νούμερα αυτά, απέναντι στους ¨Κουτόφραγκους¨, μήπως και πάρουμε δάνεια και δεν μπούμε στο μηχανισμό.

Τότε ήταν που και εμείς, το ΠΑΣΟΚ θα ήταν αναξιόπιστο. Και εμείς, το ΠΑΣΟΚ, ήρθαμε ως αξιόπιστη λύση και κρατήσαμε όρθια τη χώρα, όταν η προηγούμενη κυβέρνηση είχε δώσει αυτά τα δείγματα αναξιοπιστίας».

Αυτή είναι η ιστορία που γράφτηκε και δεν διαγράφεται από την ιστορική μνήμη των εταίρων μας». Και συνέχισα, λέγοντας ότι «γι' αυτό τον λόγο, οι αποφάσεις μας είναι επιβεβλημένες, αλλά αποτελούν μόνο την αρχή ενός ξεκινήματος. Να κάνουμε την κρίση ευκαιρία, δίνοντας μάχη σε όλα τα επίπεδα. Αναγκαζόμαστε να παλέψουμε για τη διάσωση της οικονομίας. Οι θυσίες θα πιάσουν τόπο όμως, εάν δώσουμε τη μάχη για την ανατροπή, για τις μεγάλες αλλαγές». Και θυμίζω ότι αυτά τα έλεγα το Μάρτιο του 2010.

«Και αυτό ζητάω», είπα, «να δώσουμε αυτή τη μάχη. Ο καθένας όπου μπορεί και όπως μπορεί. Να κάνουμε για τη χώρα μας, ό,τι θα κάναμε για το σπίτι μας. Γιατί η χώρα είναι το σπίτι μας. Και η ζωή μας είναι εδώ. Οι θυσίες είναι δύσκολες, το ξέρω και με πονάει, όπως πονάει κάθε έναν από μας, κάθε Βουλευτή, κάθε στέλεχος, κάθε μέλος του ΠΑΣΟΚ, που έχει γαλουχηθεί με τις ιδέες και τους αγώνες του Κινήματος.

Αλλά τώρα προέχει ο αγώνας για εθνική επιβίωση. Δε μπορεί πλέον το Δημόσιο να είναι μια παχιά αγελάδα, από την οποία όλοι αρμέγουν χωρίς να δίνουν λογαριασμό. Και σήμερα, λύγισε το Δημόσιο κάτω από τη λογική της σπατάλης και της κατάχρησης. Γι' αυτό, η ανασυγκρότηση του ελληνικού κράτους είναι όρος επιβίωσης. Αλλά χρειάζεται ακόμα βαθύτερα να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα», έλεγα τότε. «Μικρή σημασία έχει για το μέλλον μας να περιορίσουμε το έλλειμμα και να μειώσουμε το χρέος, αν παράλληλα δεν αντιμετωπίσουμε όλα τα βαθύτερα αίτια, που οδήγησαν τη χώρα στο σημείο όπου βρίσκεται σήμερα. Γιατί αν δεν το κάνουμε, θα βρεθούμε πάλι στο ίδιο σημείο.

Το πρόβλημα της χώρας μας ήταν και είναι βαθιά πολιτικό, κοινωνικό. Το έχουμε πει πολλές φορές, όπως το ζούμε και σήμερα: Τελειώνει για τη χώρα μας μια ολόκληρη εποχή. Ανοίγουμε ένα νέο κεφάλαιο στο βιβλίο της ιστορίας. Η μεταπολίτευση βρήκε την ελληνική κοινωνία σε μια βαθιά διαίρεση, με αποκλεισμένα τεράστια τμήματα του Ελληνικού λαού.

Και κάναμε πολλά. Αν όχι για να εξαλείψουμε αυτή την πραγματικότητα, αλλά τουλάχιστον για να την αμβλύνουμε. Όμως, έγιναν και τραγικά σφάλματα. Σφάλματα και εκπτώσεις, που οδήγησαν μέχρι και στην αλλοίωση των βασικών μας ορισμών και αξιών για την κοινωνία μας.

Φτάσαμε πολλές φορές να ονομάζουμε δικαιοσύνη τη σκανδαλώδη εύνοια, κεκτημένα τα προνόμια των λίγων και των συντεχνιών, δικαίωμα την πρόκληση σε βάρος των υπολοίπων, πολιτισμό το νεοπλουτισμό, υγιή επιχείρηση το κυνήγι του εύκολου πλουτισμού.

Την ανταγωνιστική παραγωγή, τη μετατρέψαμε σε ανταγωνισμό για μια κρατική ή ευρωπαϊκή επιδότηση. Τη φοροδιαφυγή, έκφραση προσωπικής μαγκιάς. Και δεν ήταν μεμονωμένες περιπτώσεις, ούτε σποραδικά φαινόμενα. Οι εξαιρέσεις από τον κανόνα έγιναν ο κανόνας.

Όμως, μια τέτοια κοινωνία δεν μπορεί να λειτουργήσει. Όχι πάντως σε όφελος των πολλών και με σταθερή αξία το κοινό καλό». Γι' αυτό, εκείνη την εποχή, μίλησα για τα πολλά μικρά βαρίδια, αλλά και για τα μεγάλα συμφέροντα που, αθροιστικά, σωρευτικά, έγιναν ασήκωτα για τον τόπο.

«Αλλά δεν δεχόμαστε αυτή τη μοίρα. Δεν είναι αυτός ο Ελληνισμός σήμερα. Μας αξίζει καλύτερη μοίρα και δικαιότερη εικόνα. Γι' αυτό υπάρχει το αμετάκλητο τέλος αυτής της εποχής και διαμορφώνεται» -έλεγα τότε - «ένα νέο ρεύμα στην κοινωνία. Και αυτό πρέπει να ξαναφτιάξουμε. Που φεύγει βέβαια από τα στενά τείχη των κομματικών αντεγκλήσεων. Ένα θετικό, ελπιδοφόρο, νέο ρεύμα, ένα τεράστιο ρεύμα των απλών ανθρώπων που μοχθούν, δουλεύουν 8ωρα και 12ωρα, που δεν είναι τεμπέληδες, πληρώνουν τους φόρους τους, σέβονται τους νόμους και μας λένε επιτακτικά ¨να τελειώνουμε επιτέλους με τη σαπίλα¨.

Αυτοί είναι οι σύμμαχοί μας. Μαζί με όλους αυτούς τους ανθρώπους θα δώσουμε τη μάχη. Είναι χρέος μας να αλλάξουμε τα πάντα στη χώρα μας.

Γι' αυτό και καλώ σήμερα όλο τον Ελληνισμό να συμβάλει στην προσπάθεια που κάνουμε για να σώσουμε την πατρίδα και να βάλουμε θεμέλια για τη δημιουργία της Ελλάδας που μας αξίζει. Να παλέψουμε για το σπίτι μας και για τις αξίες μας. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που γέννησε την έννοια του μέτρου, καθώς και τις βάσεις της λογικής. Σε αυτήν χτίστηκε ο σύγχρονος δυτικός πολιτισμός. Μπορεί να χάθηκαν η λογική και το μέτρο από κάποιες κυβερνήσεις, αλλά δεν χάθηκαν από τη συνείδηση του Ελληνικού λαού».

Αυτά είπα, φίλες και φίλοι, στις 2 Μαρτίου του 2010. Λόγια απλά, ειλικρινά, απλές αλήθειες. Τις είπα τότε, όπως τις είπα και προεκλογικά, όπως τις λέω και σήμερα. Γιατί αυτά πρέπει να τα έχουμε συνέχεια στο μυαλό μας. Γιατί τα εμπόδια στην πορεία μας είναι πολλά ακόμα.

Πρώτον, η καταστροφή που παραλάβαμε - την έχουμε βαριά στις πλάτες όλων μας.

Δεύτερον, η συντηρητική επικυριαρχία στην Ευρώπη, που μακάρι να αλλάξει. Έχουμε εκλογές στην Ευρώπη και οι ελληνικές εθνικές εκλογές πρέπει να είναι με προοδευτικό πρόσημο το ΠΑΣΟΚ.

Τρίτον, οι δικές μας αδυναμίες, νοοτροπίες πολλές φορές, που δεν μας επέτρεψαν να αλλάξουμε την Ελλάδα όσο γρήγορα θέλαμε, παρ' ότι τα δυο χρόνια είναι λίγα.

Τέταρτον, η στείρα αντιπολίτευση.

Πέμπτον, οι αντιδράσεις συντεχνιών, αλλά βέβαια και η ολιγαρχία ενός κατεστημένου των μίντια, των επιχειρηματιών και κάποιων τραπεζιτών.

Έκτον, η αδυναμία της ίδιας της κρατικής Διοίκησης.

Έβδομο εμπόδιο, ο ελάχιστος χρόνος που είχαμε για να γίνουν όσα δεν έγιναν σε δεκαετίες.

Μας ζητήθηκε το αδύνατο, σε δυο χρόνια να διορθώσουμε προβλήματα που ταλαιπωρούν το ελληνικό κράτος και τον τόπο, από τη γέννησή του. Αποφύγαμε το μοιραίο και βάλαμε τις βάσεις.

Εάν βεβαίως αυτά είχαν γίνει εδώ και χρόνια, δεν θα χρειαζόμασταν ποτέ οριζόντια μέτρα. Δεν θα χρειαζόμασταν ποτέ μνημόνια. Αλλά αυτές ήταν οι επιλογές που είχαμε. Και αυτό δείχνει και ποιες είναι οι επιλογές που έχουμε και τώρα μπροστά μας, τις μεγάλες αλλαγές που πρέπει να κάνουμε στη χώρα μας, αποδεικνύοντας ότι μάθαμε από τα λάθη μας.

Και το έχουμε αποδείξει εμείς, το ΠΑΣΟΚ, ότι μπορούμε. Όχι η συντήρηση. Η δική μας μάχη, είναι η μάχη για τη δημοκρατική επανάσταση στην Ελλάδα.

Φίλες και φίλοι, αύριο στις εκλογές, θα συγκριθούμε με τα άλλα κόμματα. Εμείς τολμάμε τη σύγκριση παντού. Διότι εμείς αποδείξαμε ότι μπορούμε να κάνουμε μια επανάσταση Δημοκρατίας. Πρώτα απ' όλα, βασικό διακύβευμα, είναι το ίδιο το νοικοκύρεμα της οικονομίας.

Πεντέμισι χρόνια της Νέας Δημοκρατίας τίναξαν την οικονομία στον αέρα. Εκατοντάδες αμειβόμενες Επιτροπές, απίθανη σπατάλη, λειτουργικές δαπάνες. Εμείς τα μειώσαμε: 22% μέσα σε δύο χρόνια.

Ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Πάταξη της σπατάλης στο φάρμακο. Τίποτα επί 5,5 χρόνια της Νέας Δημοκρατίας. Εμείς, σε δυο χρόνια, κάναμε την αρχή. Και αυτό θα συνεχιστεί. Αυτό είναι νοικοκύρεμα στην πράξη. Όχι στα λόγια. Υπάρχει ακόμα λίπος; Φυσικά και υπάρχει. Υπήρξαν καθυστερήσεις; Και βέβαια υπήρξαν. Και λάθη.

Αλλά εμείς κάναμε την αρχή στο πραγματικό νοικοκύρεμα. Μειώσαμε συνολικά κατά 8 μονάδες το πρωτογενές έλλειμμα της χώρας μέσα σε δύο χρόνια. Τεράστια η προσπάθεια, μεγάλες οι θυσίες, πρωτοφανής η προσαρμογή. Μπορούμε να κάνουμε το νοικοκύρεμα, γιατί πιστεύουμε στο νοικοκυρεμένο κράτος. Δεν χρειάζεται να μας το επιβάλει κανένα μνημόνιο.

Δεύτερο διακύβευμα: η διαφάνεια στο Δημόσιο. Να ξέρει ο πολίτης πού δαπανάται κάθε ευρώ. Να βλέπει τι γίνεται με τη δημόσια, τη δική του περιουσία. Επί 5,5 χρόνια Νέας Δημοκρατίας, το μόνο που είδαμε ήταν μικρά και μεγάλα «Βατοπέδια» παντού. Ζήσαμε την απόλυτη ασυδοσία. Κανένας έλεγχος πουθενά.

Ποιος ξεκίνησε επιτέλους τις διασταυρώσεις, για να σταματήσει το αίσχος των συντάξεων-μαϊμού; Εμείς το κάναμε. Διακόπηκαν 40.000 τέτοιες συντάξεις. Δηλαδή, εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ το όφελος για το Δημόσιο, για το φορολογούμενο.

Ποιος ξεκίνησε τη διαδικασία για να μπει τέλος στα προνοιακά επιδόματα-μαϊμού; Εμείς το κάναμε. Ποιος πήρε την απόφαση κάθε δαπάνη, κάθε απόφαση να αναρτάται στο διαδίκτυο, να είναι ανοιχτή στο δημόσιο έλεγχο; Εμείς το κάναμε: 2.500.000 πράξεις και 2.500 φορείς του Δημοσίου είχαν αναρτηθεί στο διαδίκτυο μέχρι τον περασμένο Οκτώβριο.

Η εξουσία επί ΠΑΣΟΚ ελέγχεται πλέον για κάθε ευρώ που δαπανάται υπέρ του Ελληνικού λαού. Αυτό ακριβώς απαντούσα ακόμα και προεκλογικά, το 2009, στο Πεδίο του Άρεως, όταν έλεγα ότι «λεφτά υπάρχουν». Αυτά που χάνονται στη χοάνη της αδιαφάνειας. Για να μην παραποιούνται τα λόγια μου από τη Νέα Δημοκρατία και παρασύρουν ακόμα και μερικούς από εμάς.

Πέρυσι, το «Brookings Institute» έβγαλε μια μελέτη για την Ελλάδα. Εάν - λέει - συνεχίσουμε και έχουμε διαφάνεια στο Δημόσιο, όπως παραδείγματος χάρη η Σουηδία, πόσα λεφτά νομίζετε ότι θα εξοικονομήσουμε, σύμφωνα μ' αυτή την μελέτη;

Προβλέπει να κερδίσουμε 8% του ΑΕΠ. Σχεδόν όσο είναι σήμερα το συνολικό μας έλλειμμα. Και αν γίνουμε διαφανείς όσο η Ισπανία, θα κερδίσουμε 4% του ΑΕΠ. Πάλι καλά. Κανένα μνημόνιο, καμία εξάρτηση δεν θα είχαμε. Και εμείς, γι' αυτό τολμάμε. Τολμάμε την σύγκριση και τολμάμε την σύγκριση και σε ένα τρίτο διακύβευμα, στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Θεμελιώδης απαίτηση του Ελληνικού λαού. Αδικία, που πρέπει να διορθωθεί. Προαπαιτούμενο για ένα κοινωνικό κράτος. Ένα κράτος Δικαίου.

Πού ήταν όμως το ΣΔΟΕ επί 5,5 χρόνια, επί Νέας Δημοκρατίας; Πουθενά. Πολύ απλά, γιατί η Νέα Δημοκρατία είχε τάξει την κατάργησή του στις εκλογές του '04. Πού ήταν ο οικονομικός εισαγγελέας, η Οικονομική Αστυνομία; Υπήρξε δημοσιοποίηση κάποιας λίστας μεγαλο-οφειλετών; Έγινε καμία σύλληψη για λαθρεμπόριο καυσίμων; Μπήκαν χειροπέδες σε κάποιον φοροφυγά; Μεγαλοφοροφυγά; Τίποτα δεν υπήρξε. Και εδώ, μόνο απόλυτη ασυδοσία.

Εμείς ενεργοποιήσαμε το ΣΔΟΕ. Εμείς δημοσιοποιήσαμε λίστες μεγαλο-οφειλετών. Εμείς επιφέραμε τα πρώτα χτυπήματα στο λαθρεμπόριο καυσίμων. Εμείς θεσμοθετήσαμε τον οικονομικό εισαγγελέα. Εμείς δημιουργήσαμε την Οικονομική Αστυνομία. Το τελευταίο διάστημα, βλέπουμε σχεδόν κάθε μέρα χειροπέδες. Φτύσαμε αίμα, για να φτάσουμε εκεί. Να βάλουμε τις βάσεις. Να κλείσουμε σιγά - σιγά τα εκατοντάδες «παραθυράκια» των νόμων, που προστάτευαν τόσα χρόνια όσους είχαν και δεν πλήρωναν.

Να αποζημιωθεί - καταφέραμε - το Δημόσιο για σκάνδαλα όπως της Siemens. Να κινητοποιήσουμε κρατικές Υπηρεσίες που ήταν σε διάλυση. Υπάρχουν ακόμα, φίλες και φίλοι, τεράστιες ελλείψεις; Βεβαίως. Μακάρι όλα αυτά να είχαν ξεκινήσει εδώ και πολλά χρόνια. Δεν θα είχαμε μνημόνια. Αλλά εμείς, έστω καθυστερημένα, έστω με λάθη, κάναμε την αρχή. Ποιος μπορεί να τα κάνει αυτά πράξη; Εμείς αποδείξαμε ότι μπορούμε.

Διακύβευμα τέταρτο: η εξυπηρέτηση του πολίτη από το κράτος. Νοσοκομεία, εφορίες, Ασφαλιστικά Ταμεία - ταλαιπωρείται ακόμα ο πολίτης. Βρισκόμαστε έτη φωτός μακριά από εκεί όπου θα έπρεπε να είμαστε.

Αποφασίσαμε όμως να σταματήσουμε τη διόγκωση του κράτους. Δύσκολες αποφάσεις, που προσωρινά δημιουργούν και νέα προβλήματα. Αλλά τι έκανε η Νέα Δημοκρατία επί 5,5 χρόνια για την εξυπηρέτηση του πολίτη;

Την εποχή των «παχιών αγελάδων», μόνο ρουσφέτια και πάλι ρουσφέτια. Ποια παράταξη έχει συνδεθεί με κάθε προσπάθεια βελτίωσης της εξυπηρέτησης του πολίτη; Εμείς και μόνον εμείς. Ποιος δημιούργησε τα ΚΕΠ, τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών; Εμείς. Ακόμα και τώρα, ποιος τόλμησε να συγκρουστεί με κατεστημένα συμφέροντα, για να εξυπηρετούνται επιτέλους οι ασφαλισμένοι από χιλιάδες γιατρούς, σε ένα πρωτοβάθμιο σύστημα υγείας; Χρόνια τα ακούγαμε. Εμείς το κάναμε πράξη.

Ποιος έκανε την αρχή για να μπουν οι βάσεις για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση στο Δημόσιο; Εμείς. Ποιος έβαλε τέλος στην ανεξέλεγκτη χορήγηση ελληνικής ιθαγενείας και στο πάρτι εκατομμυρίων σε βάρος του μετανάστη; Εμείς.

Ποιος έβαλε τις βάσεις για μια πραγματικά σύγχρονη πολιτική ασύλου, χωρίς να υποκύψουμε σε εκβιασμούς, αλλά με απόλυτη προσήλωση και σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα; Εμείς το κάναμε. Όπως και με την ομάδα «ΔΙΑΣ», που βρίσκεται στο δρόμο, δίπλα στον πολίτη. Είμαστε βεβαίως έτη φωτός μακριά από εκεί όπου θέλουμε να φτάσουμε, αλλά παλέψαμε μέσα σε εφιαλτικές συνθήκες για να κάνουμε την αρχή.

Όπως και για την αξιοκρατία στο Δημόσιο - ένα πέμπτο διακύβευμα. Και εδώ τολμάμε την σύγκριση. Επί 5,5 χρόνια, η Νέα Δημοκρατία διέσυρε την έννοια της αξιοκρατίας. Οι γαλάζιες συνεντεύξεις, οι «ημέτεροι» σε διευθυντικές θέσεις. Και βέβαια, υπάρχουν και οι δικές μας ευθύνες, παλαιότερα. Αλλά μάθαμε από τα λάθη μας και θεμελιώσαμε το ΑΣΕΠ.

Σήμερα, το Δημόσιο έχει αξιοκρατία. Και το αποδείξαμε στην πράξη. Τολμήσαμε και τολμάμε την σύγκριση στην αποκέντρωση, στην ενίσχυση της Αυτοδιοίκησης. Επί 5,5 χρόνια, η Νέα Δημοκρατία όλο μεταρρύθμιζε στα λόγια την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Μόνο που, τελικά, απλώς σκορπούσε δεξιά και αριστερά χρήματα.

Ρωτώ: ποια παράταξη πίστεψε διαχρονικά στην Αυτοδιοίκηση και στο ρόλο της; Ποιος θέσπισε την αιρετή Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση; Ποιος προχώρησε τον «Καλλικράτη», μετά την επανάσταση του «Καποδίστρια»;

Εμείς και πάλι εμείς. Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν προβλήματα σ' αυτή τη μεταβατική φάση. Αλλά μπαίνει μια σειρά. Ελέγχονται τα οικονομικά των Δήμων. Εξοπλίζονται με τις απαραίτητες αρμοδιότητες. Και πρέπει να προστατεύσουμε αυτό το κεκτημένο, διορθώνοντας παραλείψεις, όχι πηγαίνοντας πίσω, για να κάνουμε πράξη την Αυτοδιοίκηση στην υπηρεσία του πολίτη. Αυτά είναι έργα δικά μας, είναι η δική μας πράξη.

Έβδομο και βασικότερο διακύβευμα: η αντιμετώπιση της ανεργίας. Και εδώ τολμάμε την σύγκριση, ναι. Μέσα στην τελευταία διετία, ζήσαμε και ζούμε πρωτόγνωρα ποσοστά ανεργίας. Είναι το χειρότερο τίμημα που πληρώνει η κοινωνία μας σήμερα, εξαιτίας όμως της καταστροφής που άφησε πίσω της η Νέα Δημοκρατία. Που παρέλαβε μια οικονομία, η οποία «έτρεχε» με 5,5% ανάπτυξη το '04, και παρέδωσε μια οικονομία με ύφεση πάνω από 3% το '09, παρά τα πολλά λεφτά που σκορπούσαν. Παρά το έλλειμμα των 36 δισεκατομμυρίων, που μας οδήγησε στο μνημόνιο. Που κρατούσε τα επίσημα ποσοστά της ανεργίας χαμηλά, μαγειρεύοντάς τα, όπως έκανε και με άλλα. «Φουσκώνοντας» το Δημόσιο, με δεκάδες χιλιάδες ομήρους των κομματικών της γραφείων.

Αυτά τελείωσαν. Το τίμημα είναι βαρύ, χτυπάει κυρίως τη νέα γενιά. Αλλά εμείς σταματήσαμε να κρύβουμε το πρόβλημα κάτω από το χαλί. Σταματήσαμε το μαγείρεμα των στατιστικών στοιχείων. Σταματήσαμε να «πακετάρουμε» νέους με ρουσφέτια στο Δημόσιο, με ψεύτικες υποσχέσεις. Είδαμε την εφιαλτική πραγματικότητα κατάματα. Και κάναμε πράγματα που έπρεπε να είχαν γίνει εδώ και χρόνια.

Ποιος ξεκίνησε τα προγράμματα κοινωφελούς εργασίας; Εμείς. Τα τοπικά ολοκληρωμένα προγράμματα στήριξης της απασχόλησης; Πάλι εμείς. Το νέο πρόγραμμα κατάρτισης μέσω κουπονιών; Εμείς. Προγράμματα που απευθύνονται συνολικά σε 100.000 ωφελούμενους.

Ποιος ξεκίνησε προγράμματα διανομής γης σε νέους αγρότες, από τις αδιάθετες εκτάσεις του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης; Εμείς. Μαζί με δεκάδες προγράμματα στήριξης της νεανικής επιχειρηματικότητας, μέσα σε ασφυκτικές συνθήκες.

Φίλες και φίλοι, δεν έχω αυταπάτες, η κατάσταση είναι ζοφερή. Και γίνεται όλο και πιο δύσκολη για τον επόμενο καιρό. Αλλά το παλέψαμε, για να αλλάξουμε και το αναπτυξιακό πρότυπο της χώρας. Δεν πήραμε τον εύκολο δρόμο του «φουσκώματος» του Δημοσίου, γιατί νοιαζόμαστε για τον πολίτη, όχι για κομματικούς πελάτες. Νοιαζόμαστε, ναι, για τη νέα γενιά της χώρας. Γι' αυτό και αλλάξαμε συθέμελα το ασφαλιστικό σύστημα, για να διασφαλίσουμε το δικό της δικαίωμα στη σύνταξη. Και ναι, θυσίασε πολλά η σημερινή γενιά συνταξιούχων, αλλά είναι σίγουρη η επόμενη και οι επόμενες γενιές συνταξιούχων, που δεν ήταν σίγουρες πριν πάρουμε εμείς την Κυβέρνηση, το 2009. Και αυτό, εμείς το κάναμε πράξη.

Κάναμε πράξη τη διακομματική συναίνεση στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, με μεγάλες αλλαγές, για να αποκτήσουν σταδιακά οι νέοι μας Ανώτατα Ιδρύματα που τα αξίζουν, που θα τους στηρίζουν σ' όλη τους τη ζωή. Θα τους δίνουν εφόδια και αξιοπρέπεια σε ένα διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον.

Δεν μπορέσαμε να αποτρέψουμε βεβαίως και γραφειοκρατικά λάθη, όπως με τα σχολικά βιβλία, που ταλαιπώρησαν την ελληνική οικογένεια. Κάναμε λάθη, αλλά ξεκινήσαμε και το ηλεκτρονικό βιβλίο, και το ηλεκτρονικό σχολείο. Νοιαζόμαστε για τους νέους στην πράξη, όπως νοιαζόμαστε για την πραγματική, υγιή και πράσινη ανάπτυξη - το όγδοο διακύβευμα.

Η Νέα Δημοκρατία, μέσα σε 5,5 χρόνια, διέλυσε το αναπτυξιακό κεκτημένο των Κυβερνήσεών μας. Τώρα, χύνουν κροκοδείλια δάκρυα για την ύφεση και μιλούν για την ανάπτυξη. Αλλά δικό τους κατόρθωμα είναι η ύφεση. Απελευθέρωσαν κανένα κλειστό επάγγελμα αυτά τα 5,5 χρόνια; Αξιοποίησαν τα δισεκατομμύρια του ΕΣΠΑ; Τόλμησαν να συγκρουστούν για να απελευθερωθεί η κρουαζιέρα στις ελληνικές θάλασσες; Διευκόλυναν την επιχειρηματικότητα; Ούτε που ασχολήθηκαν μ' αυτά!

Μήπως ασχολήθηκαν καθόλου επί 5,5 χρόνια με τις απεριόριστες δυνατότητες της χώρας μας σε πράσινη ανάπτυξη; Το μόνο που ήξεραν ήταν να γελάνε με την έννοια και να μιλάνε για «πράσινα άλογα».

Εμείς κάναμε την αρχή στην απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων. Εμείς πείσαμε τους εταίρους μας να αυξηθεί η κοινοτική συμμετοχή στα συγχρηματοδοτούμενα έργα του ΕΣΠΑ στο 95%. Ένα μικρό Σχέδιο Μάρσαλ - βέβαια, με προβλήματα ακόμα.

Γι' αυτό και ζήτησα την «task force» από την Ευρώπη, για να βελτιώσει τη Δημόσια Διοίκηση και να συμβάλει στην απορροφητικότητα των κονδυλίων.

Μπαίνουν τα πράγματα σε μια σειρά. Εμείς βάλαμε τις βάσεις για τη διαφανή - το τονίζω, διαφανή - αξιοποίηση του δημόσιου πλούτου. Άλλοι έκαναν τα «Βατοπέδια». Εμείς προχωρήσαμε με απόλυτη διαφάνεια και διακομματική συνεννόηση. Κάναμε πράξη την υπηρεσία μιας στάσης στην ίδρυση των επιχειρήσεων. Με καθυστερήσεις, αλλά αναταράξαμε τα νερά που είχαν βαλτώσει.

Βοηθήσαμε στην εξωστρέφεια της Ελλάδας. Πότε είχαμε ρεκόρ εξωστρέφειας και ελληνικών εξαγωγών; Επί των δικών μας ημερών. Το 2011. Πάνω από 20 δις η αξία των ελληνικών εξαγωγών στο 11μηνο. Πότε είχαμε ρεκόρ στις αφίξεις τουριστών; Επί των δικών μας ημερών. Το 2011. Πάνω από 16,5 εκατομμύρια.

Και η Ελλάδα είναι από τις πιο εξαρτημένες χώρες ενεργειακά. Στο πετρέλαιο, τι είχε γίνει τα τελευταία χρόνια; Απολύτως τίποτα. Εμείς βάλαμε τις βάσεις για ένα νέο αναπτυξιακό πρότυπο, με πράσινο χρώμα. Αυξήσαμε 40% τη συνολική παραγόμενη ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, μέσα σε δύο μόνο χρόνια. Εκδώσαμε τους πρώτους δασικούς χάρτες στην ιστορία της χώρας.

Και σε αντίθεση με αυτούς που ξέχασαν την ΑΟΖ και τώρα την επικαλούνται - επί 5,5 χρόνια την είχαν ξεχάσει και τη θυμήθηκαν τώρα - εμείς, μέσα σε δύο μόλις χρόνια, προχωρήσαμε ταχύτατα σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την έρευνα και αποτύπωση του φυσικού μας πλούτου, φυσικού αερίου και πετρελαίου. Δημοσιεύσαμε προσκλήσεις ενδιαφέροντος για έρευνες στο Ιόνιο και νοτίως της Κρήτης. Εμείς μιλήσαμε με πράξεις. Μέσα σε δύο χρόνια, κάναμε ό,τι δεν έγινε επί δεκαετίες.

Τι σημαίνουν όλα αυτά, φίλες και φίλοι; Κάναμε θαύματα; Όχι. Βάλαμε τις βάσεις, όμως, για την παραγωγή ενός νέου πλούτου. Υγιείς, βιώσιμες, πράσινες βάσεις. Όχι κρατικοδίαιτα στηρίγματα. Βάσεις για ένα νέο πρότυπο, που σιγά - σιγά θα δώσει δουλειές, πολλές δουλειές στη νεολαία μας, που θα εγγυηθεί την πορεία μας για ένα νέο αναπτυξιακό πρότυπο.

Και εμείς αποδείξαμε ότι μπορούμε, μόνον εμείς. Όπως μπορούσαμε, προωθήσαμε και αποκαταστήσαμε την αξιοπιστία της χώρας μας, που χάθηκε μετά από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 και την Ευρωπαϊκή Προεδρία από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.

Σήμερα, παίρνουμε ξανά πρωτοβουλίες στην περιοχή μας, με την Αραβική Άνοιξη στη Μέση Ανατολή, με τις σχέσεις μας με το Ισραήλ. Και βεβαίως, εμείς δώσαμε τη μάχη για τα ευρωομόλογα πρώτοι. Δώσαμε τη μάχη για τη χρηματοπιστωτική φορολόγηση, δώσαμε τη μάχη για το χτύπημα της κερδοσκοπίας των CDS. Ενώ η Νέα Δημοκρατία, το μόνο που έκανε ήταν να μας κατηγορήσει ότι δεν ήμασταν σαν την Πορτογαλία και την Ιρλανδία, όταν μπήκαμε στο μνημόνιο.

Παρά τη δεινή θέση στην οποία βρέθηκε η χώρα μας, εμείς πατήσαμε πόδι και αποτρέψαμε κάθε ιδέα για την απώλεια του δικαιώματος ψήφου σε κράτη που βρίσκονται σε προγράμματα στήριξης. Εμείς αυτό το αποκρούσαμε, όπως και αποκρούσαμε κάθε σενάριο Επιτροπείας. Εμείς το αποκρούσαμε. Πήγε ποτέ η Νέα Δημοκρατία να πείσει τους συντηρητικούς φίλους μας να εγκαταλείψουν αυτά τα εξωφρενικά σενάρια; Ποτέ.

Και ποιος κατάφερε στις 27 Οκτωβρίου με χίλιους κόπους τη συμφωνία για τη σημαντικότερη διαγραφή χρέους στη σύγχρονη ιστορία, ώστε να μη ζήσουμε θλιβερά γεγονότα τύπου Αργεντινής; Και πάλι εμείς.

Τι έλεγε τότε η Νέα Δημοκρατία, στις 27 Οκτωβρίου, για τη συμφωνία των Βρυξελλών; «Όχι στο λάθος». Τώρα λέει «ναι» και πανηγυρίζει για τη διαγραφή του χρέους. Αυτή είναι η αλήθεια. Και δώσαμε στην Ελλάδα και πάλι πρωταγωνιστικό ρόλο στις μεγάλες γεωπολιτικές ανακατατάξεις της περιοχής.

Το δέκατο και τελευταίο διακύβευμα, όπου κι εδώ τολμάμε τη σύγκριση: αναφέρομαι στην ευνομία και την αυτονομία της πολιτικής, μια μεγάλη δημοκρατική πρόκληση. Αυτονομία της πολιτικής, απέναντι σε πάσης φύσεως συμφέροντα, μικρά και μεγάλα.

Το έχω ξαναπεί, φίλες και φίλοι: προσωπικές διαφορές δεν έχω και δεν έχουμε με κανέναν. Αλλά και δεν σκύβουμε το κεφάλι σε κανέναν. Γιατί ο πολιτικός που θα σκύψει έστω και μια φορά το κεφάλι, παύει να είναι πολιτικός και γίνεται μαριονέτα. Και εγώ μαριονέτα δεν υπήρξε ποτέ, ούτε και θα γίνω βεβαίως, ό,τι και να μου κοστίσει. Και μου κόστισε.

Δώσαμε μάχες, χάσαμε αρκετές, αλλά το παλέψαμε. Μετάνιωσα που δεν προχωρήσαμε από την αρχή στην αλλαγή του εκλογικού νόμου. Ήταν λάθος. Αλλά θα το βρούμε σύντομα μπροστά μας. Και η προγραμματική μας θέση είναι ξεκάθαρη.

Ποιος διασφάλισε ότι η ενδεχόμενη συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου στην επανακεφαλαιοποίηση των Τραπεζών θα γίνει με κοινές και όχι προνομιούχες μετοχές; Και επί ποίας Κυβέρνησης σταμάτησαν επιτέλους οι παρεμβάσεις για χαριστικά τραπεζικά «θαλασσοδάνεια» σε υπερχρεωμένες επιχειρήσεις μέσων μαζικής ενημέρωσης;

Ποιος είπε ξεκάθαρα ότι κάθε μεγαλοεκδότης, κάθε καναλάρχης πρέπει να αντιμετωπίζεται όπως κάθε Έλληνας επιχειρηματίας, που πασχίζει να πάρει δάνειο από μια Τράπεζα; Ποιος έδωσε όμως τη μάχη, για να διασφαλιστεί η δυνατότητα δεύτερης ευκαιρίας σε υπερχρεωμένα νοικοκυριά; Εμείς τα κάναμε όλα αυτά. Επί δικών μας ημερών έγιναν αυτά.

Ποιος τόλμησε να τα βάλει με τις φαρμακοβιομηχανίες για τις τιμές των φαρμάκων; Εμείς. Ποιος είχε το θάρρος να ανοίξει το φάκελο της φοροδιαφυγής δισεκατομμυρίων στην Ελβετία και αλλού; Εμείς ανοίξαμε πρώτοι αυτό το φάκελο. Ποιος έσπασε το θλιβερό απόστημα στο χώρο του επαγγελματικού ποδοσφαίρου, με πραγματικές - όχι εικονικές - ποινές;

Ποιος τα έβαλε για πρώτη φορά με το λαθρεμπόριο πετρελαίου; Ποιος τόλμησε να τα βάλει με συντεχνίες, παραμάγαζα λίγων, που απαξιώνουν ολόκληρους κλάδους και δεν έχουν καμία σχέση με τη βούληση της πλειοψηφίας των επαγγελματιών; Ποιος έλυσε τη σύμβαση 350 γιατρών με τα Ασφαλιστικά Ταμεία, που πιάστηκαν να υπερσυνταγογραφούν; Ποιος απέλυσε 23 γιατρούς για υποθέσεις διαφθοράς; Εμείς. Πάντα εμείς.

Δεν θα θέλαμε να υπάρχουν τα φαινόμενα αυτά, αλλά επιτέλους θέλουμε την ευνομία και τη δικαιοσύνη στη χώρα μας. Να αισθάνεται ο πολίτης ότι ο καθένας αντιμετωπίζεται ισότιμα και όχι προνομιακά. Δικαιώματα ναι, προνόμια όχι. Επί δικών μας ημερών έγιναν αυτά. Θυμάται κανείς κάτι αντίστοιχο σε όλα αυτά, επί Νέας Δημοκρατίας; Ούτε για αστείο. Οι αγώνες κατά της διαφθοράς εξαντλούνταν σε κορώνες και σε σουβλατζίδικα. Και από πίσω, αγαστή συνεργασία.

Θα πει κάποιος, όμως, αυτά που κάναμε ήταν αρκετά; Σε κάποιες περιπτώσεις ναι, σε άλλες όχι. Αλλά κάναμε την αρχή. Χρειάζεται τεράστια προσπάθεια και συνέχεια, για να υπάρξει για πρώτη φορά η αίσθηση δικαίου στη χώρα μας. Χωρίς πισωγυρίσματα. Η αρχή, όμως, έγινε και την κάναμε εμείς.

Εμείς λέγαμε, «φως παντού και ας ματώσουμε, ακόμα και εμείς». Και ήταν αυτοί, της Νέας Δημοκρατίας, που απουσίαζαν από κάθε ψηφοφορία στη Βουλή, που αφορούσε στη διαφάνεια για υποθέσεις σκανδάλων. Έκαναν ό,τι μπορούσαν, για να μείνουν τα πάντα στο σκοτάδι.

Δεν είμαστε, αγαπητοί φίλοι και σύντροφοι, ίσα και όμοια. Και το ερώτημα είναι, ποιος τελικά είναι ο συνεπής; Ποιος θέλει την εμπέδωση του αισθήματος Δικαίου; Ποιος μπορεί να αλλάξει το πολιτικό σύστημα; Ποιος τόλμησε να εισάγει την ηλεκτρονική διαβούλευση; Ποιος έχει τη βούληση να αλλάξει την πελατειακή νοοτροπία της εξάρτησης και της υποταγής σε συμφέροντα εντός ή εκτός; Με όλα τα λάθη που κάναμε, εμείς αποδείξαμε ότι έχουμε τη βούληση και ότι μπορούμε.

Δεν κάνω απολογισμό, φίλες και φίλοι. Κάνω το αυτονόητο. Υπερασπίζομαι αυτό που κάναμε. Αν δεν το κάναμε εμείς, δεν θα το έκανε κανένας άλλος. Δεν εξωραΐζω, υπενθυμίζω γεγονότα. Και θέλω να πω πως, ό,τι λάθος έγινε, ναι, το παίρνω επάνω μου. Όσες επιτυχίες έχουμε, είναι επιτυχίες όλων μας. Όλοι μας συμβάλαμε στις επιτυχίες. Αλλά μην τις λησμονούμε. Και είναι και το όπλο μας στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση.

Κλείνοντας, αγαπητοί σύντροφοι, το πραγματικό δίλημμα που θα έχουν οι πολίτες μπροστά τους στις εκλογές, είναι εξαιρετικά απλό. Από τη μία, το πρόγραμμα προσαρμογών θα συνεχιστεί, όποιος κι αν είναι στην Κυβέρνηση. Ποιος μπορεί να υπερασπιστεί, όμως, έστω στο πλαίσιο αυτής της δύσκολης εφαρμογής του προγράμματος προσαρμογής, τους πιο αδύναμους; Ποιος μπορεί να εγγυηθεί ότι η χώρα μας θα αλλάξει ριζικά, ώστε να μην ζήσουμε ξανά μια τέτοια περιπέτεια; Ποιος πιστεύει και μάχεται για τις αλλαγές που θέλει η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών; Και ποιος - αντιθέτως - θέλει να γυρίσουμε στα παλιά;

Ποιος μπορεί να εγγυηθεί τη χρηστή αξιοποίηση του δημόσιου πλούτου; Το λέω αυτό, γιατί μερικές φορές ξεχνάμε τα αυτονόητα. Ζήσαμε μια διετία χωρίς σκάνδαλα - αυτονόητο και προφανές, μόνο που αυτό δεν συνέβαινε μέχρι τώρα.

Ποιος θέλει και μπορεί να εγγυηθεί τη διαφάνεια και την αξιοκρατία; Ποιος μπορεί να σπάσει αντιλήψεις και πρακτικές, που μας έχουν πληγώσει; Ποιος πρεσβεύει και μάχεται για μια Ευρώπη προοδευτική, αναπτυξιακή, δημοκρατική, κοινωνική;

Αυτά είναι τα νέα διακυβεύματα, αλλά είναι και τα παλιά διακυβεύματα για τη χώρα μας και τους Έλληνες πολίτες. Και αυτά, πρέπει να τα κάνουμε ξεκάθαρα στους Έλληνες πολίτες, με μια μαζική εκστρατεία διαλόγου και συζήτησης μαζί τους, στη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα.

Δεν μπορούμε παρά να εκφράσουμε επίσης τη βαθιά μας απογοήτευση, για την άτυπη συμμαχία δυνάμεων της υπόλοιπης παραδοσιακής Αριστεράς, με διάφορους αριστεροδεξιούς πατριδοκάπηλους, που παίζουν εσκεμμένα ή μη το παιχνίδι της συμμορίας της δραχμής. Όλων εκείνων - εκδοτών, επιχειρηματιών - που έχουν βγάλει τα χρήματά τους έξω και θέλουν να αγοράσουν την Ελλάδα για ένα κομμάτι ψωμί, με την επιστροφή στη δραχμή.

Στην παραδοσιακή Αριστερά, λέω ότι η εμπειρία μου των τελευταίων δύο ετών, με έχει κάνει πιο σοσιαλιστή στα «πιστεύω» μου, πιο δημοκράτη στα «πιστεύω» μου. Αλλά φίλοι της παραδοσιακής Αριστεράς, τι είναι σοσιαλιστής;

Σοσιαλιστής είναι αυτός που σέβεται την ελευθερία του λόγου, δεν λοιδορεί, δεν εκβιάζει, δεν φλερτάρει με τη βία. Σοσιαλιστής είναι αυτός που θέλει το κράτος να υπηρετεί το σύνολο με διαφάνεια και δεν υιοθετεί κάθε αίτημα της όποιας συντεχνίας ή της όποιας ιδιοποίησης της κρατικής εξουσίας ή του πλούτου.

Σοσιαλιστής είναι αυτός που ενθαρρύνει, δρα, όχι μόνο αντιδρά, αλλά δρα, προτείνει, βλέπει το αύριο και δεν αντιδρά με μιζέρια, με κυνισμό, που μας κάνει απλά αντιδραστικούς.

Σοσιαλιστής είναι ο πολιτικός που έχει αρχές και αξίες, που σέβεται κάθε προσωπικότητα, απελευθερώνει τον άνθρωπο, ενδυναμώνει τον πολίτη και τον διάλογο. Που πιστεύει στον άνθρωπο, πιστεύει στις δυνάμεις του, δεν ψάχνει άλλοθι σε άλλους, σε ξένους, για τα δικά του λάθη, ή δεν ψάχνει για προστάτες για τις μεγάλες επαναστάσεις. Γι' αυτό και στο Κίνημά μας, πιστεύουμε στις δυνατότητες της Ελλάδας και των Ελλήνων.

Φίλες και φίλοι, σήμερα, ο μεγαλύτερος εχθρός της πατρίδας μας και, επομένως, του Κινήματός μας, είναι ο φόβος και η ανασφάλεια, η έλλειψη εμπιστοσύνης στη δική μας χώρα. Τίποτα δεν στερεί τη θέληση και τη λογική από το μυαλό του ανθρώπου, όσο ο φόβος. Γιατί ο φόβος γεννά την ανασφάλεια, φέρνει την απογοήτευση, φέρνει την παραίτηση, την απάθεια της κοινωνίας, την οριστική συλλογική κατάρρευση.

Και ήταν πολλοί αυτοί που καλλιεργούσαν και καλλιεργούν ακόμα αυτό το φόβο. Επί δύο χρόνια, η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ πολιτεύτηκε απέναντι σε μυριάδες κήρυκες της καταστροφής, της ήττας, της παραίτησης, και εκτός και εντός Ελλάδας, και με δεξιό και με αριστερό πρόσημο.

Απέναντι σ' αυτούς που εύχονται η πατρίδα να αποτύχει, μόνο και μόνο για να δικαιωθούν, μόνο και μόνο για να ικανοποιήσουν την ματαιοδοξία τους ή την κερδοσκοπία τους, που λένε μέσα και έξω από τη χώρα ότι δεν υπάρχει ελπίδα. Ελπίδα υπάρχει. Είναι οι δυνατότητες αυτού του τόπου - και αυτό είναι πάντα το «πιστεύω» του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος, από την ίδρυσή του, το 1974 - είναι οι άνθρωποί του, είναι ο φυσικός του πλούτος, είναι η ιστορική κληρονομιά αιώνων, που ποτίζει κάθε σπιθαμή της επικράτειάς του.

Με όπλο τη διαχρονική μας πίστη σ' αυτές τις δυνατότητες, οφείλουμε ως Κίνημα να κάνουμε το παν για να ανορθώσουμε το φρόνημα των πολιτών απέναντι στους κήρυκες της μιζέριας, του κυνισμού και της μοιρολατρίας.

Και αυτό πετύχαμε και αυτές τις τελευταίες ημέρες, κάνοντας ένα βήμα μεγαλύτερης ασφάλειας, μεγαλύτερης σιγουριάς, για να σπάσουμε το φαύλο κύκλο του φόβου ότι θα αποτύχουμε, τις «Κασσάνδρες» που λένε ότι θα χρεοκοπήσουμε, που λειτουργούν παραλυτικά σε όλο το φάσμα της κοινωνίας. Και μπορούμε, το αποδείξαμε.

Όπως διαψεύσαμε αυτές τις ημέρες όσους καταστροφολογούσαν σε βάρος της πατρίδας μας, έτσι μπορούμε, εμείς, το ΠΑΣΟΚ, να οικοδομήσουμε τη νέα Ελλάδα της δημιουργίας, βάζοντας οριστικά ταφόπλακα στην κρίση.

Παρ' όλο, φίλες και φίλοι, που το Κίνημά μας έχει πολλές και ιστορικές ευθύνες για τη σημερινή κρίση, παραμένουμε εμείς ο βασικός πολιτικός φορέας εξόδου από την κρίση. Εκπροσωπούμε και στηρίζουμε την Ελλάδα της πραγματικής οικονομικής δραστηριότητας, τους δημιουργικούς, συνεπείς και συνειδητούς δημόσιους υπάλληλους, τους νέους με πτυχία, τους δημιουργικούς, με γνώσεις, με δεξιότητες υψηλού επιπέδου, αλλά και με θέληση για καινοτομία και κοινωνική προσφορά, οι οποίοι σήμερα αναγκάζονται να ετερο-απασχολούνται ή να ξενιτεύονται.

Η ιστορία μας, είναι η ιστορία μιας παράταξης, που πάντα κάνει αυτό που χρειάζεται για να σωθεί και να προοδεύσει η πατρίδα. Παρά τις δυσκολίες, παρά το κόστος, αναλαμβάνουμε πάντα αυτή την ευθύνη. Γιατί η συντριπτική πλειοψηφία των στελεχών του ΠΑΣΟΚ, έχουμε την αγωνία για τις κοινωνικές αλλαγές, την αγωνία για τις παγκόσμιες εξελίξεις, την αγωνία για τη φυσιογνωμία του Κινήματος μας.

Δεν εθελοτυφλώ. Παρά τις προσπάθειες και των Γραμματέων μας, παρά τις προσπάθειες όλων μας, το Κίνημά μας έχει πολλά ακόμα να κάνει. Η εμπειρία μου, με δίδαξε ότι υπάρχει, δυστυχώς, ανάγκη μεγαλύτερης αυτονομίας του κόμματος, μεγαλύτερης απελευθέρωσης από έναν κρατισμό που δημιουργήθηκε στην αντίληψή μας όλα αυτά τα χρόνια - να περιμένουμε μόλις γίνουμε εμείς εξουσία, η κάθε πρωτοβουλία να προέρχεται από το κράτος και από τα στελέχη μας στην Κυβέρνηση.

Και ουσιαστικά, να ευνουχίζεται έτσι το ίδιο το Κίνημα, να ξεχνά την κοινωνία, να χάνει την πρωτοβουλία. Αυτό είναι που πρέπει να αντιστρέψουμε, να αλλάξουμε. Και με τη νέα ηγεσία, θα είμαι κοντά της σ' αυτή την προσπάθεια. Είναι αδήριτη η ανάγκη, να κάνουμε αυτό το κόμμα, ένα κόμμα που θα έχει μεγαλύτερη αυτονομία, μεγαλύτερες δυνατότητες πρωτοβουλιών, εσωτερικού διαλόγου που θα βοηθήσει και την όποια προοδευτική κυβέρνηση, όπως βεβαίως και την ίδια την κοινωνία.

Αλλά κάναμε και εδώ τα πρώτα σημαντικά βήματα σε μια Ευρώπη συντηρητική, σε μια Ευρώπη όπου οι σοσιαλιστές ψάχνονται, με προκλήσεις για τα Σοσιαλιστικά Κόμματα. Το ΠΑΣΟΚ έχει το πλεονέκτημα, έχει από τα πιο προωθημένα και δημοκρατικά καταστατικά στην Ευρώπη - και είμαι περήφανος γι' αυτό.

Περήφανος γιατί, σε μια εποχή όπου πολύ λίγοι καταλάβαιναν τη σημασία τέτοιων αλλαγών, έδωσα μάχη για να καθιερώσουμε την εκλογή της ηγεσίας από τη βάση, για να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες για συμμετοχή, επιμόρφωση και εθελοντισμό. Να ανοίξουμε, με το θεσμό του «Φίλου», ευκαιρίες συμμετοχής σε δράσεις, να δημιουργήσουμε νέα δίκτυα επικοινωνίας με νέους ανθρώπους. Και νομίζω ότι είμαστε το μόνο ευρωπαϊκό κόμμα με Συνήγορο του Μέλους και του Φίλου.

Επενδύσαμε στην εξωστρέφεια. Είμαστε παρόντες δυναμικά στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο.

Όλα αυτά, σύντροφοι και συντρόφισσες, είναι κατακτήσεις δικές σας, δικές μας. Αλλά το πώς τα αξιοποιούμε, το πώς τα υπερασπιζόμαστε, δεν εξαρτάται μόνο από τα ηγετικά στελέχη, εξαρτάται από όλους μας, από το κάθε μέλος, τον κάθε φίλο, από τον καθένα μας.

Αύριο, θα ζητήσουμε ως ΠΑΣΟΚ και πάλι την ψήφο του Ελληνικού λαού. Και θέλω να ξέρουν, ότι η ψήφος στο ΠΑΣΟΚ, θα δυναμώσει μια θαρραλέα φωνή δικαιοσύνης, με πολιτική βούληση για ριζοσπαστικές αλλαγές, για προοδευτικές δημοκρατικές αλλαγές, που όμως γίνονται με σταθερότητα, με δημοκρατικότητα, όχι με βία. Με ισχυρή πολιτική βούληση για μια Ελλάδα της ανάπτυξης, ενός νέου, ποιοτικού μοντέλου ανάπτυξης. Το θέμα δεν είναι να μιλάμε γενικά για ανάπτυξη, αλλά για εκείνη την ανάπτυξη που εδράζεται στις πραγματικές παραγωγικές μας δυνάμεις και στα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα, στα οποία πρέπει επιτέλους να επενδύσουμε. Πρωταρχικά, στον ίδιο τον άνθρωπο, στον ίδιο τον Έλληνα και την Ελληνίδα. Αυτή η ανάπτυξη είναι που θα φέρει ευημερία, εργασία, αλλά και περηφάνια και αυτονομία.

Όσο πιο ισχυρή η φωνή του ΠΑΣΟΚ, τόσο μεγαλύτερη η εγγύηση για το δημοκρατικό και προοδευτικό μέλλον της χώρας, όποιο και να είναι το αυριανό κυβερνητικό σχήμα, όποιες δυνάμεις και αν συγκροτήσουν την αυριανή κυβέρνηση.

Φίλες και φίλοι, επιτρέψτε μου να κλείσω με δύο προσωπικά λόγια, ξεκινώντας από την πρόταση για το δημοψήφισμα. Πήρα αποφάσεις δύσκολες, ίσως κόστισαν και πολιτικά για μένα, αλλά χαλάλι, γιατί έκανα και θα συνεχίσω να κάνω το προοδευτικό και πατριωτικό μου καθήκον για τη χώρα και το Κίνημά μας.

Μετανιώνω που δεν ζήτησα τη διεξαγωγή αυτού του δημοψηφίσματος νωρίτερα. Ο λαός έπρεπε να εκφραστεί. Ο λαός έπρεπε να εκφραστεί, όχι μόνο γιατί πρόκειται για τη σημαντικότερη απόφαση της ιστορίας μας, αλλά γιατί καμία απόφαση δεν θα «περπατήσει», χωρίς την ξεκάθαρη υιοθέτησή της από την πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών.

Με είπαν «τρελό, άφρονα», επειδή ζήτησα να δοθεί ο λόγος στο λαό, στον πολίτη. Αυτοί που με κατηγορούσαν τότε ως υποχείριο των ξένων, ρωτούσαν έκπληκτοι: «μα πώς είναι δυνατόν να παίρνει τέτοια απόφαση; Ρώτησε τη Μέρκελ, ρώτησε τον Σαρκοζί;». Εγώ ήθελα να ρωτήσω τον Ελληνικό λαό.

Πολλοί είπαν ότι, αυτή η απόφαση, μου στοίχισε το πρωθυπουργικό αξίωμα. Απαντώ: χαλάλι! Πιστεύω όσο τίποτα στη Δημοκρατία, καθόλου στις καρέκλες. Αλλά κατάφερα να δημιουργηθεί μια Κυβέρνηση συνεργασίας, ιστορικής σημασίας για την υλοποίηση των αποφάσεων της 27ης Οκτωβρίου.

Και η απόφαση για το δημοψήφισμα δεν ελήφθη στο κενό. Στις 27 Οκτωβρίου, γυρίσαμε από τις Βρυξέλες με μια ιστορική συμφωνία, για μια πρωτοφανή διαγραφή του ελληνικού χρέους. Παρ' όλα αυτά, εδώ στην Ελλάδα, όσοι δεν μας έλεγαν «προδότες και δοσίλογους», μας έλεγαν «αποτυχημένους». Τότε φώναζαν όλοι «όχι» στη συμφωνία των Βρυξελλών και μας κατηγορούσαν.

Σήμερα, όλοι αυτοί πανηγυρίζουν για τη διαγραφή του χρέους. Πετύχαμε τη μεγαλύτερη διαγραφή χρέους στην παγκόσμια ιστορία, αγαπητοί σύντροφοι και συντρόφισσες, χωρίς να καταρρεύσουμε, χωρίς πανικό, χωρίς δεκάδες θύματα από συγκρούσεις στους δρόμους. Και με την Ελλάδα, πάντα και για πάντα εντός του ευρώ.

Κρατήσαμε την Ελλάδα όρθια, όταν η προηγούμενη κυβέρνηση λιποτάκτησε. Διασφαλίσαμε τον Μάιο του 2010, 110 δισεκατομμύρια για τη χρηματοδότηση της χώρας. Τότε ήταν ήδη το μεγαλύτερο στην ιστορία πακέτο χρηματοδότησης, όταν κανείς δεν δάνειζε τη χώρα μας.

Μειώσαμε το Μάρτιο του 2011 τα επιτόκια. Πετύχαμε τον Ιούλιο μια νέα συμφωνία, με συντεταγμένη διαγραφή χρέους της Ελλάδας. Και τον Οκτώβριο του 2011, ένα νέο χρηματοδοτικό πρόγραμμα για την Ελλάδα, άλλα 130 δισεκατομμύρια, που «κλείδωσαν» αυτές τις τελευταίες ημέρες. Και πάλι, μια χωρίς προηγούμενο μείωση του ελληνικού χρέους.

Όλα αυτά, σε μια διετία ενός πρωτοφανούς όγκου μεταρρυθμίσεων στην ιστορία της χώρας, με θύελλες διεθνείς και ευρωπαϊκές, αλλά και με τις δικές μας αδυναμίες. Έτρεχα από εδώ κι από εκεί, από πρωτεύουσα σε πρωτεύουσα. Κάποιοι με είπαν «τουρίστα», αλλά να ξέρουν ότι θα συνεχίσω να τρέχω για την Ελλάδα, θα τρέχω και εδώ, και στα χωριά, και στις γειτονιές, και στην Ευρώπη, και παντού.

Και πρέπει να συνεχιστεί και θα συνεχιστεί αυτή η πορεία σταθερότητας, προσαρμογής και αλλαγής και από τη νέα ηγεσία του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος. Όποιος εκλεγεί, θα έχει εμένα κοντά του, να βοηθάω όποτε χρειάζεται, πάντα με διακριτικότητα, για τη συνέχεια, την ενότητα, την αλλαγή.

Θέλω να ξέρετε, σύντροφοι και συντρόφισσες, ότι θα αγωνίζομαι πάντα για να μείνει όρθια η πατρίδα, να μην λυγίσει ποτέ. Και θα αγωνίζομαι κοντά σας, ακόμα πιο κοντά σας αυτή τη φορά. Και θα έχω σίγουρα την ευκαιρία να δω να αλλάζει επιτέλους η Ελλάδα, στηριζόμενη στο δικό μας ιδρώτα, στα δικά μας πόδια. Όχι με δανεικά. Όπως διψάει κάθε Έλληνας και Ελληνίδα. Όπως απαιτεί κάθε Έλληνας της Διασποράς, που ανατριχιάζει όταν ακούει τον εθνικό ύμνο και περηφανεύεται. Και ξέρει ο Έλληνας της Διασποράς, που δακρύζει από περηφάνια μπροστά στην ελληνική σημαία, τι μπορεί να κάνει ο Έλληνας και η Ελλάδα.

Σύντροφοι και συντρόφισσες, ήρθε η ώρα να δώσω τις μάχες μου από άλλα μετερίζια. Θα με βρίσκετε με τους νέους της χώρας, με τους αδύναμους, με τους δημιουργικούς, ελπίζω. Θέλω να βρίσκομαι στις γειτονιές και στα χωριά, όπως θα βρίσκομαι και με τον Ελληνισμό της Διασποράς, όπως και με το παγκόσμιο προοδευτικό Κίνημα σε κάθε γωνιά της γης.

Ένα μεγάλο «ευχαριστώ» σε όλους σας. Ένα μεγάλο «ευχαριστώ» σε όλους, με τους οποίους πορευθήκαμε μαζί αυτή την οκταετία. Ένα μεγάλο «ευχαριστώ» σε όσους δώσαμε μαζί τη μάχη για την πατρίδα, αυτή την τελευταία διετία.

Θα είμαι πάντα εδώ, δίπλα σας, γιατί ο αγώνας για μια δίκαιη κοινωνία, για μια Πολιτεία που βάζει πρώτα τον πολίτη, δεν τελειώνει ποτέ. Ποτέ.

Και κάποιος είπε, «η μεγαλύτερη απειλή για τη Δημοκρατία είναι να νομίζει κανείς ότι την έχει πια κατακτήσει». Όλοι μαζί οι Έλληνες μπορούμε να πετύχουμε.

Και όλοι μαζί οι Έλληνες θα κερδίσουμε τη μάχη για τη Δημοκρατία, την περηφάνια, την ανάπτυξη και την αλλαγή στη χώρα μας.

Καλό μας αγώνα."